Phần Dương Thiện Chiếu

Thiền sư Phần Dương Thiện Chiếu (汾陽善昭; C: fényáng shànzhāo; J: hun'yo zen-shō; 947-1024) là thiền sư Trung Quốc thuộc tông Lâm Tế, môn đệ của thiền sư Thủ Sơn Tỉnh Niệm và thầy của thiền sư Thạch Sương Sở Viên. Tương truyền rằng, sư tham vấn rất nhiều thiền sư để học hỏi được tất cả những tinh hoa của Thiền tông trong thời kì suy tàn. Vì vậy, những nét đặc biệt của những tông khác đều được tông Lâm Tế hấp thụ và lưu truyền. Sư cũng là một trong những thiền sư đầu tiên phát triển văn học Thiền thông qua việc trứ tác các bài kệ tụng và thêm lời bình luận của mình vào các công án, pháp ngữ của Thiền sư, cổ đức đời trước.

Cơ duyên và hành trạng

Một phần của loạt bài về
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma đến Huệ Năng Bồ-đề-đạt-ma Huệ Khả Tăng Xán Đạo Tín Hoằng Nhẫn, Pháp Dung Huệ Năng,Thần Tú, Huệ An Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác, Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu Thiền Pháp Dung, Trí Nham, Tuệ Phương Pháp Trì , Trí Oai, Tuệ Trung Huyền Tố, Đạo Khâm, Ô Khòa
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư Hi Thiên Đạo Ngộ, Duy Nghiễm Bảo Thông, Thiên Nhiên Sùng Tín , Đàm Thạnh, Đạo Ngô Đức Thành, Vô Học Đức Sơn, Thiện Hội Thạch Sương, Lương Giới Nghĩa Tồn, Nham Đầu, Thuý Nham Vân Môn, Huệ Lăng, Huyền Sa
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng Mã Tổ Hoài Hải, Nam Tuyền, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, Bảo Triệt Triệu Châu, Quy Sơn Hoàng Bá, Vô Ngôn Thông Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Lâm Tế tông Lâm Tế, Huệ Nhiên, Hưng Hoá Đại Giác, Huệ Ngung ,Diên Chiểu Tỉnh Niệm, Thiện Chiêu, Quy Tỉnh Thạch Sương, Huệ Giác, Pháp Viễn
Hoàng Long phái Huệ Nam, Tổ Tâm, Chân Tịnh Ngộ Tân, Duy Thanh
Dương Kì phái Dương Kì, Thủ Đoan, Pháp Diễn Viên Ngộ, Phật Nhãn, Phật Giám Đạo Ninh, Đại Huệ, Thiệu Long Đức Quang, Đàm Hoa , Hàm Kiệt, Tổ Tiên Huệ Khai, Sư Phạm, Tổ Khâm Nguyên Diệu, Trung Phong, Thiên Nham Thời Uỷ, Chính Truyền Mật Vân, Viên Tu, Viên Tín Đạo Mân, Thông Tú, Thông Dung
Tào Động tông Động Sơn, Tào Sơn, Đạo Ưng Long Nha, Đạo Phi, Quán Chí Duyên Quán, Cảnh Huyền, Nghĩa Thanh Đạo Khải, Tử Thuần, Tự Giác Pháp Thành, Chính Giác, Thanh Liễu Nhất Biện, Huệ Huy, Tông Giác Trí Giám, Minh Quang, Như Tịnh Hành Tú, Đức Cử, Vân Tụ Phúc Dụ, Tuệ Kinh, Viên Trừng Nguyên Lai, Nguyên Kính, Nguyên Hiền Minh Tuyết, Minh Phương, Đạo Bái Đạo Thịnh, Đạo Ngân, Tịnh Chu Tịnh Nột, Tịch Oánh, Đại Tâm Tịnh Phù, Trí Giáo, Hưng Thù, Hưng Long
Quy Ngưỡng tông Linh Hựu Huệ Tịch, Trí Nhàn, Linh Vân Quang Dũng, Tây Tháp, Văn Hỉ Huệ Thanh, Tư Phúc, Toàn Phó Thanh Nhượng
Vân Môn tông Văn Yến, Ba Lăng, Trừng Viễn Trí Môn, Tuyết Đậu, Thảo Đường Nghĩa Hoài, Phật Ấn, Tông Bản Hoài Thâm
Pháp Nhãn tông Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích Đức Thiều, Diên Thọ, Đạo Tế Vĩnh An , Văn Thắng
Không tông phái Trí Nghĩ, Hàn Sơn, Thập Đắc, Phong Can Bố Đại, Đạo Tế , Hám Sơn
Thiền sư ni Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Diệu Tống
Cư sĩ Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy, Bàng Cư Sĩ Bùi Hưu, Trương Chuyết Tú Tài, Tô Đông Pha
Cổng thông tin Phật giáo

Sư họ Du (兪), quê ở Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây. Lúc nhỏ sư đã có thái độ thâm trầm, trí huệ cao cả. Vì cha mẹ mất sớm nên sư xuất gia và du phương.

Ban đầu, sư đi đến các đạo tràng thiền của nhiều tông phái Thiền tham học, Tương truyền sư đã đến tham vấn 71 vị thiền sư nhưng không hội được yếu chỉ.

Sau sư đến pháp hội Thiền Sư Tỉnh Niêm tại Thủ Sơn. Một hôm. sư hỏi: Bách Trượng cuốn chiếu, ý chỉ thế nào? Thủ Sơn đáp: Áo rồng vừa phất toàn thể hiện. Sư hỏi: Ý thầy thế nào? Thủ Sơn đáp: Chỗ voi đi bặt dấu chồn. Nghe câu này, sư thông suốt.

Sau, theo lời thỉnh của chúng, sư về chùa Thái Bình ở Phần Dương, Phần Châu, tỉnh Sơn Tây. Ở đây, Sư ba mươi năm không rời cổng, đức hạnh vang xa.

Có vị quan quen với sư, thỉnh sư trụ trì một ngôi chùa nhưng sư vẫn từ chối. Ông lại sai sứ giả đi thỉnh lần nữa, sứ giả nói: Quyết thỉnh thầy cùng đi, nếu thầy không đi, tôi liều chết thôi. Sư cười bảo: Bởi nghiệp già không thể xuống núi, giả sử đi phải có trước sau, tại sao lại quyết đồng? Sư sửa soạn hành lí, hỏi các đệ tử có ai muốn đi theo. Vị đầu ra nói được, Sư hỏi: Một ngày ngươi đi được bao nhiêu dặm? Vị này trả lời:Năm mươi dặm. Sư trả lời không được. Vị thứ hai ra nói 70 dặm, Sư cũng nói không được. Thị giả ra nói: Con đi theo được, chỉ Hoà thượng đi đến đâu con đi đến đó. Sư bảo: Ngươi đi theo được. Nói xong Sư bảo: Ta đi trước nghe! và dừng lại ngồi tịch. Thị giả đứng khoanh tay tịch theo. Sư thọ 78 tuổi, vua ban thụy hiệu là Vô Đức Thiền Sư (無德禪師).

Sư có để lại cuốn Phần Dương Thiện Chiêu Thiền Sư Ngữ Lục.

Tham khảo

• Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)
• Từ điển Thiền Tông Hán Việt. Hân Mẫn & Thông Thiền biên dịch. TP HCM 2002.
• Dumoulin, Heinrich:

Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und China, Bern & München 1985.

Geschichte des Zen-Buddhismus II. Japan, Bern & München 1986.