Giải bóng đá vô địch câu lạc bộ châu Á

Giải bóng đá vô địch câu lạc bộ châu Á

Thành lập	1967 (2002 với tên hiện tại)
Khu vực	Châu Á (AFC)
Số đội	32 (vòng chung kết)
Đương kim vô địch hiện tại	Jeonbuk Hyundai Motors (lần đầu tiên)
Câu lạc bộ thành công nhất	Pohang Steelers (3 lần)
Mùa giải 2016

Giải bóng đá vô địch câu lạc bộ châu Á (tiếng Anh: AFC Champions League) còn được biết đến với tên gọi Asian Champions League là giải bóng đá thường niên do Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) tổ chức cho các câu lạc bộ bóng đá vô địch quốc gia hoặc đoạt cúp quốc gia của các nền bóng đá phát triển thuộc AFC. Giải đấu gồm 32 câu lạc bộ tham gia ở vòng đấu bảng, đội vô địch giải đấu sẽ đủ điều kiện đại diện cho các câu lạc bộ bóng đá trực thuộc AFC tham dự FIFA Club World Cup.

Lịch sử

1967–2002: Mở đầu

Bắt đầu với tên gọi là Giải đấu vô địch các câu lạc bộ châu Á (Asian Champion Club Tournament), giải đấu đầu tiên diễn ra bằng các trận đấu loại trực tiếp đơn giản. 2 câu lạc bộ thành công nhất của kỷ nguyên này là Hapoel Tel Aviv và Maccabi Tel Aviv. Kết thúc mùa giải năm 1971, đánh dấu 14 năm của 1 giải đấu thiếu chuyên nghiệp và không có lợi nhuận. Vì vậy, giải đấu đã tạm ngừng tổ chức.

Trong năm 1985-1986 đánh dấu sự trở lại của giải đấu các câu lạc bộ hàng đầu châu Á với tên gọi Giải vô địch các câu lạc bộ châu Á (Asian Club Championship). Năm 1990, Liên đoàn bóng đá châu Á cho ra mắt giải đấu Cúp các câu lạc bộ đoạt cúp bóng đá quốc gia châu Á (Asian Cup Winners Cup, thường được gọi là Cúp C2 châu Á), cùng với đó là mùa giải năm 1995 đánh dấu sự ra đời của Siêu Cup châu Á.

2002-nay: Kỷ nguyên Champions League

Mùa giải 2002/03 chứng kiến Giải vô địch các câu lạc bộ châu Á, Cúp C2 châu Á và Siêu cúp bóng đá châu Á kết hợp để trở thành AFC Champions League. Vòng sơ loại theo thể thức trực tiếp sẽ lựa chọn ra 8 đội mạnh nhất cùng với 8 câu lạc bộ xuất sắc nhất từ 2 khu vực phía đông và tây châu Á tiến vào vòng bảng. Trong mùa giải đầu tiên dưới tên gọi AFC Champions League, Al Ain đánh bại BEC Tero với tỉ số 2–1 để trở thành nhà vô địch. Giải đấu sau đó đã bị hoãn lại 1 năm do virus SARS.

Giải đấu đã được tái ra mắt vào năm 2004 với 29 câu lạc bộ tới từ 14 quốc gia. Không giống như các năm trước, lịch thi đấu đã được thay đổi và diễn ra từ tháng 3 đến tháng 11. Trong giai đoạn đầu của giải, 28 câu lạc bộ được chia thành 7 nhóm, mỗi nhóm bao gồm 4 đội đến từ cùng 1 khu vực (Đông Á và Tây Á) để giảm chi phí đi lại, với các trận đấu vòng bảng diễn ra theo thể thức sân nhà và sân khách. Sau đó, 7 đội bóng đừng đầu mỗi nhóm cùng với đương kim vô địch là đội được đặc cách để vào vòng tứ kết. Các vòng tứ kết, bán kết và trận chung kết diễn ra cả lượt đi lượt về với luật bàn thắng trên sân khách, hiệp phụ và loạt sút luân lưu như loạt tie-break.

Mùa giải 2005, các câu lạc bộ của Syria bắt đầu tham gia vào giải đấu. 2 năm sau, đến lượt các câu lạc bộ của Úc cũng tham gia giải đấu khi Úc gia nhập Liên đoàn bóng đá châu Á vào năm 2006. Do sự thiếu chuyên nghiệp trong bóng đá tại châu Á, nhiều vấn đề vẫn còn tồn tại trong các giải đấu, chẳng hạn như về bạo lực sân cỏ hay chậm nộp đăng ký cầu thủ. Nhiều người đã đổ lỗi cho việc tiền thưởng ít cùng chi phí đi lại đắt đỏ như là 1 lý do.

Champions League năm 2009 mở rộng lên thành 32 câu lạc bộ với 10 giải đấu vô địch quốc gia hàng đầu châu Á sẽ có các câu lạc bộ được vào trực tiếp vòng bảng. Mỗi quốc gia sẽ có tối đa 4 đội tham dự, mặc dù không bằng một phần 3 số đội tham gia tại giải đấu cao nhất của mỗi quốc gia, tuy nhiên điều này sẽ tùy thuộc vào giải vô địch của quốc gia đó, cấu trúc giải đấu (chuyên nghiệp), tiếp thị, tài chính, và các tiêu chuẩn khác do Ủy ban AFC Pro-League đưa ra mà sẽ đưa ra quyết định về số đội bóng được tham dự từ giải đấu đó. Các tiêu chí đánh giá và xếp hạng giải đấu cho các quốc gia thành viên tham gia sẽ được điều chỉnh bởi AFC 2 năm 1 lần.

Giải thưởng đã được tăng lên đáng kể từ mùa giải 2009 và các câu lạc bộ có thể kiếm được 1 khoản tiền thưởng ngay cả ở vòng bảng tùy thuộc vào hiệu suất của họ. Phân nhóm được tiến hành theo cách thức giống như 4 giải đấu trước đó, tức là vẫn theo khu vực Đông và Tây Á với bốn bảng của mỗi khu vực. Vòng 16 đội vẫn tiến hành theo thể thức khu vực, tức là 4 đội nhất và 4 đội nhì trong cùng một khu vực sẽ tiến hành thi đấu 1 trận duy nhất để tìm ra 4 đội xuất sắc nhất của mỗi khu vực vào vòng tứ kết. Vòng tứ kết và bán kết sẽ diễn ra theo thể thức lượt đi và về còn trận chung kết sẽ diễn ra một trận duy nhất tại sân trung lập được lựa chọn từ trước.

Western Sydney Wanderers trở thành câu lạc bộ đầu tiên của Úc vô địch của AFC Champions League sau khi họ đánh bại Al Hilal 1–0 trong trận chung kết 2014.

Khuôn khổ giải đấu

Các quốc gia tham dự

Các đội tham dự tới từ 18 quốc gia thành viên AFC đã qua được vòng sơ loại của AFC Champions League. Việc phân chia các đội của các nước thành viên được liệt kê dưới đây; dấu sao là có ít nhất một đội bóng đã bị loại khi đá tại vòng sơ loại. 32 quốc gia của AFC đã từng có các diện tham gia, và các quốc gia chưa bao giờ có đội bóng đá tại vòng bảng không được hiển thị.

Quốc gia tham dự	Mùa giải
	2002/03	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015
Đông Á và Đông Nam Á
Úc	–	–	–	–	2	2	2	2	2	3	1*	3	2*
Trung Quốc	2	2	2	2	2	2	4	4	4	3	4	4	4
Ấn Độ^	0*	0	0	0	0	0	0*	0*	0*	0	0	0*	0*
Indonesia	0*	2	2	0	2	0	1*	1*	1*	0*	0	0	0*
Nhật Bản	2	2	2	2	2	3	4	4	4	4	4	4	4
Hàn Quốc	2	2	2	2	3	2	4	4	4	4	4	4	4
Singapore	0*	0	0	0	0	0	1	1	0	0	0	0*	0*
Thái Lan	2	2	2	0	1	2	0*	0*	0*	1*	2	1*	1*
Việt Nam	0*	2	2	2	1	2	0	0*	0	0	0	0*	1*
Tổng cộng	8	12	12	8	13	13	16	16	15	15	15	16	16
Tây Á
Bahrain	0*	2	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0*	0*
Iran	2	2	2	2	1	2	4	4	4	3*	3*	4	4
Iraq	1*	2	2	2	2	2	0	0	0	0	0	0*	0
Kuwait	0*	2	2	2	2	2	0	0	0	0	0	0*	0*
Qatar	1*	2	2	2	2	2	2	2	3	4	4	4	2*
Ả Rập Saudi	1*	2	3	3	2	2	4	4	4	3*	4	4	4
Syria	0*	0	2	2	2	2	0	0*	0*	0	0	0	0
Turkmenistan	1*	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
UAE	1*	3	2	2	2	2	4	4	4	4	4	3*	2*
Uzbekistan	1*	2	2	2	2	2	2	2	2	3*	2*	1*	4
Tổng cộng	8	17	17	17	15	16	16	16	17	17	17	16	16
Tổng cộng
Chung kết	16	29	29	25	28	29	32	32	32	32	32	32	32
Tứ kết	53	29	29	25	28	29	35	37	36	37	35	47	49

Hồ sơ và số liệu thống kê

Đội vô địch

Câu lạc bộ	Số lần vô địch	Số lần giành Á quân	Năm vô địch	Năm giành Á quân
Pohang Steelers	3	0	1996–97, 1997–98, 2009	-
Al-Hilal	2	3	1991, 1999–2000	1986, 1987, 2014
Esteghlal	2	2	1970, 1990-91	1991, 1998-99
Seongnam FC	2	2	1995, 2010	1996–97, 2004
Jeonbuk Hyundai Motors	2	1	2006, 2016	2011
Al-Ittihad Jeddah	2	1	2004, 2005	2009
Al Sadd	2	0	1988–89, 2011	-
Suwon Samsung Bluewings	2	0	2000–01, 2001–02	-
Ngân hàng Nông nghiệp Thái Lan1	2	0	1993–94, 1994–95	-
Maccabi Tel Aviv2	2	0	1969, 1971	-
Júbilo Iwata	1	2	1998–99	1999–2000, 2000–01
Al-Ain	1	2	2002–03	2005, 2016
Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo	2	0	2013, 2015	-
Liêu Ninh Hoành Vận	1	1	1989–90	1990–91
Hapoel Tel Aviv2	1	1	1967	1970
Western Sydney Wanderers	1	0	2014
Ulsan Hyundai	1	0	2012	-
Gamba Osaka	1	0	2008	-
Urawa Red Diamonds	1	0	2007	-
PAS Tehran1	1	0	1992–93	-
Tokyo Verdy	1	0	1987	-
JEF United Chiba	1	0	1986	-
Busan IPark	1	0	1985–86	-
FC Seoul	0	2	-	2001–02, 2013
Al-Ahli	0	2	-	1985–86, 2012
Al-Ahli	0	1	-	2015
Zob Ahan Isfahan	0	1	-	2010
Adelaide United	0	1	-	2008
Sepahan	0	1	-	2007
Al-Karamah	0	1	-	2006
BEC Tero Sasana	0	1	-	2002–03
Đại Liên Thực Đức1	0	1	-	1997–98
Al-Nassr	0	1	-	1995
Al-Arabi	0	1	-	1994–95
Oman Club	0	1	-	1993–94
Al-Shabab	0	1	-	1992–93
Yokohama F. Marinos	0	1	-	1989–90
Al-Karkh	0	1	-	1988–89
Al-Shorta	0	1	-	1971
Yangzee1	0	1	-	1969
Selangor	0	1	-	1967

¹ Câu lạc bộ không còn tồn tại

² Năm 1974, Hiệp hội bóng đá Israel bị khai trừ khỏi AFC do áp lực chính trị, và đã trở thành một thành viên đầy đủ của UEFA trong năm 1994. Kết quả là, các câu lạc bộ của Israel không còn tham gia vào các giải đấu AFC nữa.

Quốc gia

Bảng danh sách các quốc gia xếp theo số lượng câu lạc bộ của quốc gia đó vô địch và ở vị trí á quân ở AFC Champions League.

Quốc gia	Đội vô địch	Á quân
Hàn Quốc	11	5
Nhật Bản	5	3
Ả Rập Saudi	4	7
Iran	3	4
Trung Quốc	3	2
Israel	3	1
Thái Lan	1	1
Qatar	2	1
UAE	1	3
Iraq	0	2
Úc	0	1
Malaysia	0	1
Oman	0	1
Syria	0	1

Vua phá lưới

Dưới đây là danh sách những cầu thủ ghi được nhiều bàn thắng nhất trong giải (tính từ 2002 - nay):

Mùa giải	Tên cầu thủ	Câu lạc bộ	Số bàn thắng
2002-03	Hách Hải Đông	Đại Liên Hoành Vận	9
2004	Kim Do-Hoon	Seongnam Ilhwa Chunma	9
2005	Mohamed Kallon	Al-Ittihad	6
2006	Magno Alves	Gamba Osaka	9
2007	Mota	Seongnam Ilhwa Chunma	7
2008	Nantawat Thansopa	Ngân hàng Nông nghiệp Thái Lan	9
2009	Leandro	Gamba Osaka	10
2010	Jose Mota	Suwon Samsung Bluewings	9
2011	Lee Dong-Gook	Jeonbuk Hyundai Motors	9
2012	Ricardo Oliveira	Al Jazira	10
2013	Muriqui	Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo	13
2014	Asamoah Gyan	Al-Ain	12

Giải Fair Play

Mùa giải	Câu lạc bộ
2008	Gamba Osaka
2009	Pohang Steelers
2010	Seongnam Ilhwa Chunma
2011	Jeonbuk Hyundai Motors
2012	Ulsan Hyundai
2013	FC Seoul
2014	Al-Hilal FC

Liên kết ngoài

• (tiếng Anh) Trang chủ của AFC Champions League