Cúp bóng đá nữ châu Á

Cúp bóng đá nữ châu Á
Thành lập	1975
Khu vực	Châu Á (AFC)
Số đội	12
Đội vô địch; hiện tại	Trung Quốc
Đội bóng; thành công nhất	Trung Quốc; (9 lần)
	Cúp bóng đá nữ châu Á 2022

Cúp bóng đá nữ châu Á (tiếng Anh: AFC Women's Asian Cup, trước đây có tên gọi Giải vô địch bóng đá nữ châu Á) là giải bóng đá giữa các đội tuyển bóng đá nữ quốc gia châu Á do Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) tổ chức. Đây là giải đấu bóng đá nữ lớn nhất tại châu Á cấp độ đội tuyển quốc gia, được tổ chức 4 năm 1 lần. Giải lần đầu tiên diễn ra tại Hồng Kông năm 1975 với nhà vô địch đầu tiên là New Zealand. Tới nay giải đã có 18 lần được tổ chức, trong đó Trung Quốc, đương kim vô địch giải năm 2022, đang nắm giữ kỷ lục 9 lần vô địch. Giải cũng đóng vai trò vòng loại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới.

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Giải được thành lập bởi Liên đoàn bóng đá nữ châu Á (ALFC), tổ chức chịu trách nhiệm những vấn đề liên quan tới bóng đá nữ tại châu Á. Giải đấu đầu tiên diễn ra vào năm 1975 và được tổ chức 2 năm một lần kể từ đó, ngoại trừ khoảng thời gian thập niên 1980 giải được tổ chức 3 năm một lần. ALFC ban đầu là một tổ chức độc lập nhưng sau này được sáp nhập vào AFC vào năm 1986.^[1]

Từ năm 1975 đến năm 1981, mỗi trận đấu chỉ kéo dài 60 phút (30 phút/hiệp).

Kể từ 2014, giải được tổ chức 4 năm một lần,^[1] sau khi AFC thông báo Cúp bóng đá nữ châu Á sẽ đóng vai trò vòng loại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới.^[2]

Từ năm 2022, giải được mở rộng số đội tham dự vòng chung kết lên thành 12 đội. Đồng thời, giải cũng không tổ chức trận tranh hạng ba.

Kết quả[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Chủ nhà	Chung kết			Tranh hạng ba			Số đội
Năm	Chủ nhà	Vô địch	Tỉ số	Á quân	Hạng ba	Tỉ số	Hạng tư	Số đội
1975 Chi tiết	Hồng Kông	New Zealand	3 – 1	Thái Lan	Úc	5 – 0	Malaysia	6
1977 Chi tiết	Trung Hoa Dân Quốc	Trung Hoa Dân Quốc^[a]	3 – 1	Thái Lan	Singapore	2 – 0	Indonesia	6
1979 Chi tiết	Ấn Độ	Trung Hoa Dân Quốc^[a]	2 – 0	Nam Ấn Độ^[b]	Tây Úc Hồng Kông	hủy^[c]		6
1981 Chi tiết	Hồng Kông	Mộc Lan Đài Bắc^[d]	5 – 0	Thái Lan	Ấn Độ	2 – 0	Hồng Kông	8
1983 Chi tiết	Thái Lan	Thái Lan	3 – 0	Ấn Độ	Malaysia	0 – 0 (5–4) p.đ.^[3]	Singapore	6
1986 Chi tiết	Hồng Kông	Trung Quốc	2 – 0	Nhật Bản	Thái Lan	3 – 0	Indonesia	7
1989 Chi tiết	Hồng Kông	Trung Quốc	1 – 0	Đài Bắc Trung Hoa	Nhật Bản	3 – 1	Hồng Kông	8
1991 Chi tiết	Nhật Bản	Trung Quốc	5 – 0	Nhật Bản	Đài Bắc Trung Hoa	0 – 0 (5–4) p.đ.	CHDCND Triều Tiên	9
1993 Chi tiết	Malaysia	Trung Quốc	3 – 0	CHDCND Triều Tiên	Nhật Bản	3 – 0	Đài Bắc Trung Hoa	9
1995 Chi tiết	Malaysia	Trung Quốc	2 – 0	Nhật Bản	Đài Bắc Trung Hoa	0 – 0 (3–0) p.đ.	Hàn Quốc	11
1997 Chi tiết	Trung Quốc	Trung Quốc	2 – 0	CHDCND Triều Tiên	Nhật Bản	2 – 0	Đài Bắc Trung Hoa	11
1999 Chi tiết	Philippines	Trung Quốc	3 – 0	Đài Bắc Trung Hoa	CHDCND Triều Tiên	3 – 2	Nhật Bản	15
2001 Chi tiết	Trung Hoa Đài Bắc	CHDCND Triều Tiên	2 – 0	Nhật Bản	Trung Quốc	8 – 0	Hàn Quốc	14
2003 Chi tiết	Thái Lan	CHDCND Triều Tiên	2 – 1 h.p.	Trung Quốc	Hàn Quốc	1 – 0	Nhật Bản	14
2006 Chi tiết	Úc	Trung Quốc	2 – 2 h.p. (4–2) p.đ.	Úc	CHDCND Triều Tiên	3 – 2	Nhật Bản	9
2008 Chi tiết	Việt Nam	CHDCND Triều Tiên	2 – 1	Trung Quốc	Nhật Bản	3 – 0	Úc	8
2010 Chi tiết	Trung Quốc	Úc	1 – 1 h.p. (5–4) p.đ.	CHDCND Triều Tiên	Nhật Bản	2 – 0	Trung Quốc	8
2014 Chi tiết	Việt Nam	Nhật Bản	1 – 0	Úc	Trung Quốc	2 – 1	Hàn Quốc	8
2018 Chi tiết	Jordan	Nhật Bản	1 – 0	Úc	Trung Quốc	3 – 1	Thái Lan	8
Năm	Chủ nhà	Chung kết			Hai đội thua ở bán kết			Số đội
Năm	Chủ nhà	Vô địch	Tỉ số	Á quân	Hai đội thua ở bán kết			Số đội
2022 Chi tiết	Ấn Độ	Trung Quốc	3 – 2	Hàn Quốc	Nhật Bản và Philippines			12

Ghi chú:

h.p.: sau hiệp phụ.
p.đ.: loạt sút luân lưu.

^ ^a ^b Đài Loan thi đấu dưới tên gọi Đài Bắc Trung Hoa (tiếng Anh: Chinese Taipei) kể từ năm 1981 để tuân theo Nghị quyết Nagoya năm 1979 của Ủy ban Olympic Quốc tế. Trước đây thi đấu dưới tên Trung Hoa Dân Quốc (tiếng Anh: Republic of China).
^ Nước chủ nhà Ấn Độ có hai đội tuyển thi đấu: Bắc Ấn Độ (tiếng Anh: India N) và Nam Ấn Độ (tiếng Anh: India S)
^ Trận đấu bị hủy do các cầu thủ Hồng Kông đã đặt vé về nước trước khi bắt đầu trận đấu, nếu không họ phải chờ thêm 4 ngày nữa mới có chuyến bay về Hồng Kông, có thể gây đảo lộn lịch trình của đội. Do đó, 2 đội đều được trao hạng ba.
^ Đội thi đấu dưới tên câu lạc bộ "Mộc Lan Đài Bắc" (tiếng Anh: Mulan Taipei). Đài Bắc Trung Hoa cũng yêu cầu hai đội tuyển quốc gia khác thi đấu dưới tên câu lạc bộ.

Thành tích theo quốc gia

Hạng	Quốc gia	Vô địch	Á quân	Hạng ba	Hạng tư	Bán kết	Tổng
1	Trung Quốc	9	2	3	1	0	15
2	CHDCND Triều Tiên	3	3	2	1	0	9
3	Đài Bắc Trung Hoa	3	2	2	2	0	6
4	Nhật Bản	2	4	5	3	1	15
5	Úc	1	3	2	1	0	7
6	Thái Lan	1	3	1	1	0	6
7	New Zealand	1	0	0	0	0	1
8	Ấn Độ	0	2	1	0	0	3
9	Hàn Quốc	0	1	1	3	0	5
10	Hồng Kông	0	0	1	2	0	3
11	Malaysia	0	0	1	1	0	2
11	Singapore	0	0	1	1	0	2
13	Philippines	0	0	0	0	1	1
14	Indonesia	0	0	0	2	0	2
Tổng số		19	19	20	18	2	78

Các quốc gia tham dự[sửa | sửa mã nguồn]

Đội tuyển	1975 (6)	1977 (6)	1979 (6)	1981 (8)	1983 (6)	1986 (7)	1989 (8)	1991 (9)	1993 (8)	1995 (11)	1997 (11)	1999 (15)	2001 (14)	2003 (14)	2006 (9)	2008 (8)	2010 (8)	2014 (8)	2018 (8)	2022 (12)	Số năm
Úc	H3	OFC	H3	Thành viên của OFC											H2	H4	H1	H2	H2	TK	8
Trung Quốc						H1	H1	H1	H1	H1	H1	H1	H3	H2	H1	H2	H4	H3	H3	H1	15
Đài Bắc Trung Hoa		H1	H1	H1			H2	H3	H4	H3	H4	H2	VB	VB	VB	VB				TK	14
Guam											VB	VB	VB	VB							4
Hồng Kông	VB	VB	H4	H4	VB	VB	H4	VB	VB	VB	VB	VB	VB	VB							14
Ấn Độ			H2	H3	H2					VB	VB	VB	VB	VB						BC^[a]	8
Indonesia		H4		VB		H4	VB													VB	5
Iran																				VB	1
Nhật Bản		VB		VB		H2	H3	H2	H3	H2	H3	H4	H2	H4	H4	H3	H3	H1	H1	BK	17
Jordan																		VB	VB		2
Kazakhstan	Một phần của Liên Xô									VB	VB	VB		Thành viên của UEFA							3
CHDCND Triều Tiên							VB	H4	H2		H2	H3	H1	H1	H3	H1	H2				10
Hàn Quốc								VB	VB	H4	VB	VB	H4	H3	VB	VB	VB	H4	5th	H2	13
Malaysia	H4		VB		H3	VB		VB	VB	VB		VB	VB								9
Myanmar														VB	VB		VB	VB		VB	5
Nepal						VB	VB					VB									3
New Zealand	H1	Thành viên của OFC																			1
Philippines				VB	VB				VB	VB	VB	VB	VB	VB					6th	BK	10
Singapore	VB	H3		VB	H4			VB					VB	VB							7
Thái Lan	H2	H2		H2	H1	H3	VB	VB		VB		VB	VB	VB	VB	VB	VB	5th	H4	TK	17
Uzbekistan	Một phần của Liên Xô									VB	VB	VB	VB	VB							5
Việt Nam												VB	VB	VB	VB	VB	VB	6th	VB	TK	9

Các đội chưa từng tham dự

Lần đầu tham dự[sửa | sửa mã nguồn]

Dưới đây là thống kê giải đầu tiên mà các đội tuyển giành quyền vào chơi một vòng chung kết Asian Cup.

Năm	Đội tuyển
1975	Hồng Kông Malaysia Singapore Thái Lan
1977	Đài Bắc Trung Hoa^[4] Indonesia Nhật Bản
1979	Ấn Độ
1981	Philippines
1983	Không có
1986	Trung Quốc Nepal
1989	CHDCND Triều Tiên
1991	Hàn Quốc
1993	Không có
1995	Kazakhstan Uzbekistan
1997	Guam
1999	Việt Nam
2001	Không có
2003	Myanmar
2006	Úc
2008	Không có
2010	Không có
2014	Jordan
2018	Không có
2022	Iran

Số liệu thống kê chung[sửa | sửa mã nguồn]

Tính đến năm 2022

Xếp hạng	Đội tuyển	Lần	Tr	T	H	B	BT	BB	HS	Đ
1	Trung Quốc	15	75	61	5	9	367	38	+329	188
2	Nhật Bản	17	81	55	6	20	365	60	+305	171
3	Đài Bắc Trung Hoa	14	64	38	6	20	175	84	+91	120
4	CHDCND Triều Tiên	10	53	36	6	11	242	38	+204	114
5	Thái Lan	17	69	34	2	33	115	171	−56	104
6	Hàn Quốc	13	54	28	7	19	157	77	+80	91
7	Úc	8	40	21	6	13	88	43	+45	69
8	Ấn Độ	9	36	16	4	16	63	61	+2	52
9	Hồng Kông	14	57	11	4	42	26	191	−165	37
10	Việt Nam	9	33	11	1	21	39	92	−53	34
11	Singapore	7	27	7	1	19	21	115	−94	22
12	Uzbekistan	5	16	7	0	9	15	64	−49	21
13	Malaysia	9	34	5	3	26	20	161	−141	18
14	Philippines	10	36	5	2	29	22	187	−165	17
15	Indonesia	5	17	4	1	12	17	77	−60	13
16	New Zealand	1	4	4	0	0	11	3	+8	12
17	Kazakhstan	3	9	2	2	5	16	39	−23	8
18	Myanmar	5	17	2	2	13	16	56	−40	8
19	Guam	4	15	1	0	14	5	112	−107	3
20	Iran	1	3	0	1	2	0	12	−12	1
21	Jordan	2	6	0	0	6	5	29	−24	0
22	Nepal	3	10	0	0	10	1	67	−66	0

Các giải thưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Cầu thủ xuất sắc nhất	Vua phá lưới	Số bàn	Thủ môn xuất sắc nhất	Giải phong cách
2006	Mã Hiểu Húc	Nagasato Yūki Jung Jung-suk	7	Không trao giải	Trung Quốc
2008	Sawa Homare	Ri Kum-suk	7		Nhật Bản
2010	Jo Yun-mi	Ando Kozue	3		Trung Quốc
2014	Miyama Aya	Dương Lệ Park Eun-sun	6		Nhật Bản
2018	Iwabuchi Mana	Lý Anh	7		Nhật Bản
2022	Vương San San	Sam Kerr	7	Chu Vũ	Hàn Quốc

Các huấn luyện viên vô địch[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Đội	Huấn luyện viên
1975	New Zealand
1977	Trung Hoa Dân Quốc	Lưu Quân Hạ
1979	Trung Hoa Dân Quốc	Trương Đường Doãn
1981	Mulan Taipei	Tào Vĩnh
1983	Thái Lan
1986	Trung Quốc	Đồng Triết Vũ
1989	Trung Quốc	Thường Duệ Hoa
1991	Trung Quốc	Thường Duệ Hoa
1993	Trung Quốc	Mã Viên An
1995	Trung Quốc	Mã Viên An
1997	Trung Quốc	Mã Viên An
1999	Trung Quốc	Mã Viên An
2001	CHDCND Triều Tiên	Ri Song-gun
2003	CHDCND Triều Tiên	Ri Song-gun
2006	Trung Quốc	Mã Lượng Hưng
2008	CHDCND Triều Tiên	Kim Kwang-min
2010	Úc	Tom Sermanni
2014	Nhật Bản	Sasaki Norio
2018	Nhật Bản	Takakura Asako
2022	Trung Quốc	Thủy Kính Hạ

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ “Competition Regulations AFC Women's Asian Cup 2014 Qualifiers”. Asian Football Confederation. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2012. The AFC stages the AFC Women's Asian Cup 2014 (Qualifiers) (hereafter the "Competition") for the senior women's national teams once every four (4) years. (In Section 1)
^ “VFF AimTo Host 2014 AFC Women's Asian Cup”. AFF. ngày 5 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2012.
^ “Newspapers – The Straits Times, 18 April 1983, Page 43”. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2012.
^ Đài Bắc Trung Hoa thi đấu với tên gọi Trung Hoa Dân Quốc tại giải năm 1977.

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

^ Chủ nhà Ấn Độ không thể đăng ký đủ 13 cầu thủ theo yêu cầu và không thể chơi trận đấu ở vòng bảng với Đài Bắc Trung Hoa do trước trận đấu họ chỉ còn lại ít hơn 13 cầu thủ trong khi các thành viên còn lại đều có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19. Họ được coi là bỏ cuộc khỏi giải đấu.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

[TW-3] Đài Loan thi đấu dưới tên gọi Đài Bắc Trung Hoa (tiếng Anh: Chinese Taipei) kể từ năm 1981 để tuân theo Nghị quyết Nagoya năm 1979 của Ủy ban Olympic Quốc tế. Trước đây thi đấu dưới tên Trung Hoa Dân Quốc (tiếng Anh: Republic of China).

[4] Nước chủ nhà Ấn Độ có hai đội tuyển thi đấu: Bắc Ấn Độ (tiếng Anh: India N) và Nam Ấn Độ (tiếng Anh: India S)

[5] Trận đấu bị hủy do các cầu thủ Hồng Kông đã đặt vé về nước trước khi bắt đầu trận đấu, nếu không họ phải chờ thêm 4 ngày nữa mới có chuyến bay về Hồng Kông, có thể gây đảo lộn lịch trình của đội. Do đó, 2 đội đều được trao hạng ba.

[6] Đội thi đấu dưới tên câu lạc bộ "Mộc Lan Đài Bắc" (tiếng Anh: Mulan Taipei). Đài Bắc Trung Hoa cũng yêu cầu hai đội tuyển quốc gia khác thi đấu dưới tên câu lạc bộ.

[1] “Competition Regulations AFC Women's Asian Cup 2014 Qualifiers”. Asian Football Confederation. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2012. The AFC stages the AFC Women's Asian Cup 2014 (Qualifiers) (hereafter the "Competition") for the senior women's national teams once every four (4) years. (In Section 1)

[2] “VFF AimTo Host 2014 AFC Women's Asian Cup”. AFF. ngày 5 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2012.

[7] “Newspapers – The Straits Times, 18 April 1983, Page 43”. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2012.

[Republic_of_China-9] Đài Bắc Trung Hoa thi đấu với tên gọi Trung Hoa Dân Quốc tại giải năm 1977.

[8] Chủ nhà Ấn Độ không thể đăng ký đủ 13 cầu thủ theo yêu cầu và không thể chơi trận đấu ở vòng bảng với Đài Bắc Trung Hoa do trước trận đấu họ chỉ còn lại ít hơn 13 cầu thủ trong khi các thành viên còn lại đều có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19. Họ được coi là bỏ cuộc khỏi giải đấu.

[1]

[2]

[a]

[b]

[c]

[d]

[3]

[a]

[4]

x t s Cúp bóng đá nữ châu Á
Giải đấu	Hồng Kông 1975 Trung Hoa Dân Quốc 1977 Ấn Độ 1980 Hồng Kông 1981 Thái Lan 1983 Hồng Kông 1986 Hồng Kông 1989 Nhật Bản 1991 Malaysia 1993 Malaysia 1995 Trung Quốc 1997 Philippines 1999 Trung Hoa Đài Bắc 2001 Thái Lan 2003 Úc 2006 Việt Nam 2008 Trung Quốc 2010 Việt Nam 2014 Jordan 2018 Ấn Độ 2022 TBD 2026
Vòng loại	2006 2008 2010 2014 2018 2022
Đội hình	1975 1977 1980 1981 1983 1986 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2006 2008 2010 2014 2018 2022

x t s Bóng đá nữ thế giới
FIFA Liên đoàn Đội tuyển Giải đấu Giải đấu quốc tế Xếp hạng thế giới Cầu thủ của năm The Best FIFA Women's Player
Thế giới	FIFA World Cup U-20 U-17
Châu Á	AFC Cúp bóng đá nữ châu Á U-20 U-17 Vòng loại Olympic Khu vực Đông Nam Á Đông Á Nam Á Tây Á, Trung Á Liên lục địa (Ả Rập)
Châu Phi	CAF Cúp bóng đá nữ châu Phi U-20 U-17 Vòng loại Olympic Khu vực Đông Phi Nam châu Phi Bắc Phi Tây Phi A Tây Phi B Trung Phi Liên lục địa (Ả Rập)
Bắc Mỹ, Trung Mỹ và Caribe	CONCACAF Giải vô địch bóng đá nữ CONCACAF U-20 U-17 CONCACAF W Gold Cup Vòng loại Olympic
Nam Mỹ	CONMEBOL Cúp bóng đá nữ Nam Mỹ U-20 U-17
Châu Đại Dương	OFC Cúp bóng đá nữ châu Đại Dương U-20 U-17 Vòng loại Olympic
Châu Âu	UEFA Giải vô địch bóng đá nữ châu Âu U-19 U-17
Ngoài FIFA	NF-Board Viva World Cup nữ
Đại hội thể thao	Thế vận hội Thế vận hội Trẻ Châu Á Liên châu Mỹ Đông Nam Á
Giải đấu khác	Women's Finalissima Aisha Buhari Cup Albena Cup Cúp Algarve Aphrodite Women Cup Arnold Clark Cup Australia Cup Balaton Cup Baltic Cup Brazil Cup Chungua Cup Cúp Síp Giải đấu châu Âu (1969, 1979) FFA Cup of Nations Giải bóng đá nữ bốn quốc gia Giải khách mời FIFA Istria Cup Kirin Challenge Cup Malta International Matchworld Cup Mundialito Nordic Championship Our Game Tournament Peace Queen Cup Pinatar Cup SheBelieves Cup Sud Ladies Cup Tournament of Nations Tournoi de France Turkish Women's Cup Valais Cup Women's World Cup ('70, '71) Yongchuan International Tournament
Địa lý Bảng mã FIFA Cầu thủ của thế kỷ Giải đấu quốc tế Bóng đá nam