Thành phố thuộc tỉnh (Việt Nam)

Thành phố trực thuộc tỉnh là một loại hình đơn vị hành chính nhà nước hiện nay tại Việt Nam, tương đương cấp huyện, quận và thị xã (gọi chung là cấp huyện). Thành phố trực thuộc tỉnh là một đô thị và là trung tâm hành chính, kinh tế của một tỉnh (ngoại trừ tỉnh Đắk Nông là tỉnh duy nhất cả nước hiện nay không có thành phố nào trực thuộc). Một số thành phố trực thuộc tỉnh còn được chỉ định làm trung tâm kinh tế và văn hóa của cả một vùng (liên tỉnh). Tuy về loại hình, thành phố trực thuộc tỉnh là một đô thị và dân cư tại đó được xếp là dân thành thị, nhưng vẫn có thể còn một phần dân sống bằng nông nghiệp ở các xã ngoại thành.

Các đơn vị hành chính tương đương

Thành phố trực thuộc tỉnh ngang cấp với huyện, quận hoặc thị xã, nhưng lớn hơn và có vị thế quan trọng hơn. Vai trò này được ghi rõ trong Nghị định của Chính phủ số 15/2007/NĐ-CP ngày 26 tháng 1 năm 2007 "Về phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp huyện": Thành phố thuộc tỉnh có vị trí là trung tâm chính trị, kinh tế - xã hội hoặc là trung tâm kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa học kỹ thuật, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông của tỉnh và giao lưu trong nước, quốc tế; có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội liên huyện, liên tỉnh và vùng lãnh thổ (điều 5). Cũng theo Nghị định này thì thành phố trực thuộc tỉnh là đơn vị hành chính cấp huyện loại I trong tổng số ba loại.

Các đơn vị hành chính cấp dưới

Một thành phố trực thuộc tỉnh được chia ra thành nhiều phường (phần nội thành) và xã (phần ngoại thành). Hiện nay, Việt Nam có 5 thành phố trực thuộc tỉnh không có xã nào là Hạ Long, Đông Hà, Huế, Thủ Dầu Một, Sóc Trăng.

Thống kê

Danh sách các thành phố trực thuộc tỉnh

Stt	Thành phố (Năm thành lập)	Trực thuộc (Vùng)	Diện tích (km²)	Dân số (người)	Mật độ dân số (người/km2)	Số phường, xã	Loại đô thị (Năm công nhận)	Hình ảnh
1	Bà Rịa 2012	Bà Rịa Vũng Tàu Đông Nam Bộ	91,46	205.192	2.240	8 phường 3 xã	II 2014
2	Bảo Lộc 2010	Lâm Đồng Tây Nguyên	235,30	170.920	698	6 phường 5 xã	III 2009
3	Bạc Liêu 2010	Bạc Liêu Đồng bằng sông Cửu Long	213,80	156.604	732	7 phường 3 xã	II 2014
4	Bắc Giang 2005	Bắc Giang Đông Bắc Bộ	66,73	210.000	3.140	10 phường 6 xã	II 2014
5	Bắc Kạn 2015	Bắc Kạn Đông Bắc Bộ	137,00	60.242	439	6 phường 2 xã	III 2012
6	Bắc Ninh 2006	Bắc Ninh Đồng bằng sông Hồng	82,60	520.000	6.296	16 phường 3 xã	I 2017
7	Bến Tre 2009	Bến Tre Đồng bằng sông Cửu Long	71,12	257.350	3.625	10 phường 7 xã	II 2019
8	Biên Hòa 1976	Đồng Nai Đông Nam Bộ	264,08	1.272.000	4.738	29 phường 1 xã	I 2015
9	Buôn Ma Thuột 1995	Đắk Lắk Tây Nguyên	377,18	502.170	1.132	13 phường 8 xã	I 2010
10	Cam Ranh 2010	Khánh Hòa Duyên hải Nam Trung Bộ	316	137.510	396	9 phường 6 xã	III 2009
11	Cao Bằng 2012	Cao Bằng Đông Bắc Bộ	107,62	134.698	789	8 phường 3 xã	III 2010
12	Cao Lãnh 2007	Đồng Tháp Đồng bằng sông Cửu Long	107,00	225.460	2.107	8 phường 7 xã	III 2005
13	Cà Mau 1999	Cà Mau Đồng bằng sông Cửu Long	249,30	224.414	901	10 phường 7 xã	II 2010
14	Cẩm Phả 2012	Quảng Ninh Đông Bắc Bộ	486,45	205.360	422	13 phường 3 xã	II 2015	Tập tin:Xungquanhthanhphocampha.png
15	Châu Đốc 2013	An Giang Đồng bằng sông Cửu Long	105,29	161.547	1.538	5 phường 2 xã	II 2015
16	Chí Linh 2019	Hải Dương Đồng bằng sông Hồng	282,91	227.850	805	14 phường 5 xã	III 2015
17	Đà Lạt 1893	Lâm Đồng Tây Nguyên	394,64	406.105	583	12 phường 4 xã	I 2009
18	Điện Biên Phủ 2003	Điện Biên Tây Bắc Bộ	64,27	84.210	1.140	7 phường 2 xã	III 2003
19	Đông Hà 2009	Quảng Trị Bắc Trung Bộ	73,06	93.800	1.273	9 phường	III 2005
20	Đồng Hới 2004	Quảng Bình Bắc Trung Bộ	156	202.440	1.297	10 phường 6 xã	II 2014
21	Đồng Xoài 2018	Bình Phước Đông Nam Bộ	167,32	162.700	974	6 phường 2 xã	III 2014
22	Hải Dương 1997	Hải Dương Đồng bằng sông Hồng	96,70	505.400	4.207	17 phường 4 xã	I 2019
23	Hà Giang 2010	Hà Giang Đông Bắc Bộ	135,33	84.360	624	5 phường 3 xã	III 2009
24	Hà Tiên 2018	Kiên Giang Đồng bằng sông Cửu Long	100,49	81.576	811	5 phường 2 xã	III 2012
25	Hà Tĩnh 2007	Hà Tĩnh Bắc Trung Bộ	56,54	202.062	3.608	10 phường 6 xã	II 2019
26	Hạ Long 1993	Quảng Ninh Đông Bắc Bộ	272,00	404.620	1.105	20 phường	I 2013
27	Hòa Bình 2006	Hòa Bình Tây Bắc Bộ	133,34	189.210	1.422	8 phường 7 xã	III 2005
28	Hội An 2008	Quảng Nam Duyên hải Nam Trung Bộ	61,48	163.040	2.494	9 phường 4 xã	III 2006
29	Huế 1929	Thừa Thiên - Huế Bắc Trung Bộ	72,00	455.230	6.322	27 phường	I 2005
30	Hưng Yên 2009	Hưng Yên Đồng bằng sông Hồng	73,42	180.000	2.465	7 phường 10 xã	III 2007
31	Kon Tum 2009	Kon Tum Tây Nguyên	432,98	160.570	370	10 phường 11 xã	III 2005
32	Lai Châu 2013	Lai Châu Tây Bắc Bộ	70,77	57.420	821	5 phường 2 xã	III 2013
33	Lào Cai 2004	Lào Cai Tây Bắc Bộ	228	175.230	768	12 phường 5 xã	II 2014
34	Lạng Sơn 2002	Lạng Sơn Đông Bắc Bộ	77,80	200.490	2.576	5 phường 3 xã	II 2019
35	Long Khánh 2019	Đồng Nai Đông Nam Bộ	191,75	245.040	1278	11 phường 4 xã	III 2015
36	Long Xuyên 1999	An Giang Đồng bằng sông Cửu Long	106,87	382.140	3.574	11 phường 2 xã	II 2009
37	Móng Cái 2008	Quảng Ninh Đông Bắc Bộ	519,58	125.000	240	8 phường 9 xã	II 2018
38	Mỹ Tho 1967	Tiền Giang Đồng bằng sông Cửu Long	84	282.000	3.357	11 phường 6 xã	I 2016
39	Nam Định 1921	Nam Định Đồng bằng sông Hồng	46,40	412.350	8.964	22 phường 3 xã	I 2011
40	Nha Trang 1977	Khánh Hòa Duyên hải Nam Trung Bộ	251,00	535.000	2.131	19 phường 8 xã	I 2009	Tập tin:Bai tam.jpg
41	Ninh Bình 2007	Ninh Bình Đồng bằng sông Hồng	48,36	160.166	3.336	11 phường 3 xã	II 2014
42	Phan Rang - Tháp Chàm 2007	Ninh Thuận Duyên hải Nam Trung Bộ	79,20	175.319	2.113	15 phường 1 xã	II 2015
43	Phan Thiết 1999	Bình Thuận Duyên hải Nam Trung Bộ	206,45	335.212	1.623	14 phường 4 xã	II 2009
44	Phúc Yên 2018	Vĩnh Phúc Đồng bằng sông Hồng	120,13	155.575	1.295	8 phường 2 xã	III 2013
45	Phủ Lý 2008	Hà Nam Đồng bằng sông Hồng	87,87	136.654	1.555	11 phường 10 xã	II 2018
46	Pleiku 1999	Gia Lai Tây Nguyên	262,10	435.640	1.662	14 phường 9 xã	II 2009
47	Quảng Ngãi 2005	Quảng Ngãi Duyên hải Nam Trung Bộ	160,00	263.440	1.646	9 phường 14 xã	II 2015	Tập tin:TPQuangNgainhintutrencao.jpg
48	Quy Nhơn 1986	Bình Định Duyên hải Nam Trung Bộ	280,00	457.400	1.633	16 phường 5 xã	I 2010
49	Rạch Giá 2005	Kiên Giang Đồng bằng sông Cửu Long	105,00	403.120	3.839	11 phường 1 xã	II 2014
50	Sa Đéc 2013	Đồng Tháp Đồng bằng sông Cửu Long	60,00	214.362	3.572	6 phường 3 xã	II 2018
51	Sầm Sơn 2017	Thanh Hóa Bắc Trung Bộ	44,94	172.350	3.353	8 phường 3 xã	III 2012
52	Sóc Trăng 2007	Sóc Trăng Đồng bằng sông Cửu Long	76,00	138.087	1.816	10 phường	III 2005
53	Sông Công 2015	Thái Nguyên Đông Bắc Bộ	98,37	146.120	1.484	7 phường 4 xã	III 2010
54	Sơn La 2008	Sơn La Tây Bắc Bộ	323,51	128.470	397	7 phường 5 xã	II 2019
55	Tam Điệp 2015	Ninh Bình Đồng bằng sông Hồng	104,98	104.175	992	6 phường 3 xã	III 2012
56	Tam Kỳ 2006	Quảng Nam Duyên hải Nam Trung Bộ	100,26	175.240	1.652	9 phường 4 xã	II 2016
57	Tân An 2009	Long An Đồng bằng sông Cửu Long	82,00	215.250	2.625	9 phường 5 xã	II 2019
58	Tây Ninh 2013	Tây Ninh Đông Nam Bộ	140,00	153.537	1.096	7 phường 3 xã	III 2012
59	Thanh Hóa 1994	Thanh Hóa Bắc Trung Bộ	147,00	614.500	3.824	20 phường 17 xã	I 2014
60	Thái Bình 2004	Thái Bình Đồng bằng sông Hồng	67,71	268.167	3.961	10 phường 9 xã	II 2013
61	Thái Nguyên 1962	Thái Nguyên Đông Bắc Bộ	223,00	420.000	1.883	21 phường 11 xã	I 2010
62	Thủ Dầu Một 2012	Bình Dương Đông Nam Bộ	118,67	385.000	3.262	14 phường	I 2017
63	Trà Vinh 2010	Trà Vinh Đồng bằng sông Cửu Long	68,00	160.310	2.357	9 phường 1 xã	II 2016
64	Tuyên Quang 2010	Tuyên Quang Đông Bắc Bộ	119,17	139.000	1.168	7 phường 6 xã	III 2009
65	Tuy Hòa 2005	Phú Yên Duyên hải Nam Trung Bộ	107,00	242.840	2.269	12 phường 4 xã	II 2013
66	Uông Bí 2011	Quảng Ninh Đông Bắc Bộ	256,30	174.678	682	9 phường 2 xã	II 2013	Tập tin:Cửa ngõ vào TP.Uông Bí.JPG
67	Việt Trì 1962	Phú Thọ Đông Bắc Bộ	111,75	315.280	2.840	13 phường 10 xã	I 2012
68	Vinh 1963	Nghệ An Bắc Trung Bộ	105,00	545.180	5.192	16 phường 9 xã	I 2008
69	Vị Thanh 2010	Hậu Giang Đồng bằng sông Cửu Long	118,00	104.244	883	5 phường 4 xã	III 2009
70	Vĩnh Long 2009	Vĩnh Long Đồng bằng sông Cửu Long	48,01	200.120	4.169	7 phường 4 xã	III 2007
71	Vĩnh Yên 2006	Vĩnh Phúc Đồng bằng sông Hồng	50,80	175.294	3.450	7 phường 2 xã	II 2014
72	Vũng Tàu 1991	Bà Rịa – Vũng Tàu Đông Nam Bộ	141,10	527.025	3.737	16 phường 1 xã	I 2013
73	Yên Bái 2002	Yên Bái Tây Bắc Bộ	108,15	125.000	924	9 phường 8 xã	III 2001

Thống kê

Đến ngày 10/4/2019, ở Việt Nam có 73 thành phố trực thuộc tỉnh. Trong đó:

• 57 thành phố là tỉnh lỵ
• 16 thành phố không phải là tỉnh lỵ
• 1 tỉnh có 4 thành phố trực thuộc:
  • Quảng Ninh: Hạ Long, Móng Cái, Uông Bí, Cẩm Phả
• 13 tỉnh có 2 thành phố trực thuộc:
  • Thái Nguyên: Thái Nguyên, Sông Công
  • Vĩnh Phúc: Vĩnh Yên, Phúc Yên
  • Hải Dương: Hải Dương, Chí Linh
  • Ninh Bình: Ninh Bình, Tam Điệp
  • Thanh Hóa: Thanh Hóa, Sầm Sơn
  • Quảng Nam: Tam Kỳ, Hội An
  • Khánh Hòa: Nha Trang, Cam Ranh
  • Lâm Đồng: Đà Lạt, Bảo Lộc
  • Đồng Nai: Biên Hòa, Long Khánh
  • Bà Rịa - Vũng Tàu: Bà Rịa, Vũng Tàu
  • Đồng Tháp: Cao Lãnh, Sa Đéc
  • An Giang: Long Xuyên, Châu Đốc
  • Kiên Giang: Rạch Giá, Hà Tiên
• Đắk Nông là tỉnh duy nhất không có thành phố trực thuộc với tỉnh lỵ là thị xã Gia Nghĩa.
• 43 tỉnh còn lại có 1 thành phố trực thuộc.

Thành phố có diện tích lớn nhất là Móng Cái (Quảng Ninh) với 517,1 km². Thành phố có diện tích nhỏ nhất là Sầm Sơn (Thanh Hóa) với 44,94 km².

Thành phố có nhiều phường nhất là Biên Hòa (Đồng Nai) với 29 phường. Các thành phố có ít phường nhất là Châu Đốc (An Giang), Hà Giang (Hà Giang), Hà Tiên (Kiên Giang), Lai Châu (Lai Châu), Lạng Sơn (Lạng Sơn), Vị Thanh (Hậu Giang) với 5 phường ở mỗi thành phố.

Định hướng phát triển

Các thị xã, huyện được định hướng phát triển lên thành phố trực thuộc tỉnh trong tương lai gần:

• Thị xã Thuận An (Bình Dương)
• Thị xã Dĩ An (Bình Dương)

Xem thêm

• Xã (Việt Nam)
• Tỉnh (Việt Nam)
• Quận (Việt Nam)
• Thị xã (Việt Nam)
• Huyện (Việt Nam)
• Thị trấn (Việt Nam)
• Phường (Việt Nam)
• Thị trấn nông trường
• Thành phố (Việt Nam)
• Thành phố trực thuộc tỉnh
• Danh sách thị trấn (Việt Nam)
• Phân cấp hành chính (Việt Nam)
• Đơn vị hành chính cấp huyện (Việt Nam)

Chú thích

• TCTKVN (2009). Tổng điều tra dân số và nhà ở Việt Nam năm 2009: Kết quả toàn bộ. Hà Nội: Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở trung ương.Quản lý CS1: ref=harv (liên kết)

Liên kết ngoài

• Nghị định số 62/2011/NĐ-CP của Chính phủ: Về thành lập thành phố thuộc tỉnh, thị xã, quận, phường, thị trấn Nguyễn Tấn Dũng 26 tháng 7 năm 2011
• Thông tư số 02/2012/TT-BNV của Bộ Nội vụ: Hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 62/2011/NĐ-CP ngày 26 tháng 7 năm 2011 của Chính phủ về thành lập thành phố thuộc tỉnh, thị xã, quận, phường, thị trấn 15 tháng 6 năm 2012