Gibraltar

Gibraltar
Quốc kỳ	Huy hiệu
	Vị trí Gibraltar trong Liên minh châu Âu Bản đồ Gibraltar
Tiêu ngữ
	Nulli Expugnabilis Hosti (Latin); "Conquered By No Enemy"1
Quốc ca
	"Gibraltar Anthem" ; "God Save the Queen"
Hành chính
Chính phủ	Vùng lãnh thổ hải ngoại
Quân chủ	Nữ hoàng Elizabeth II
Thống đốc	Ed Davis
Thủ tướng	Fabian Picardo
Thủ đô	Gibraltar; 36°8′B 5°21′T / 36,133°B 5,35°T
Thành phố lớn nhất	Thủ đô
Địa lý
Diện tích	6,5 km² ; 2,5 mi² (hạng 229)
Diện tích nước	0% %
Múi giờ	CET (UTC+1); mùa hè: CEST (UTC+2)
Lịch sử
	Sự kiện
Ngày 4 tháng 8 năm 1704	Anh chiếm đóng
1713 (Hiệp ước Utrecht)	Nhượng cho Anh
10 tháng 9	Ngày Quốc khánh
1 tháng 1 năm 1973	Gia nhập EEC
Ngôn ngữ chính thức	Tiếng Anh
Dân số ước lượng (2015)	32.194 người (hạng 222)
Mật độ	(hạng 5); 11.209,5 người/mi²
Kinh tế
GDP (PPP) (2013)	Tổng số: 1,64 tỷ bảng; Bình quân đầu người: 50.941 bảng
HDI (2015)	0,861 rất cao (hạng 40)
Đơn vị tiền tệ	bảng Gibraltar2 (GIP)
Thông tin khác
Mã ISO 3166-1	.gi, GI, GIB, 292, GBZ
Tên miền Internet	.gi
Mã điện thoại	3503
	Quốc huy của Gibraltar; Đồng giá với bảng Anh. Tiền xu và tiền giấy do Chính phủ Gibraltar phát hành.; Trước ngày 10 tháng 2 2007, 9567 từ Tây Ban Nha.

Đối với các định nghĩa khác, xem Gibraltar (định hướng).

Gibraltar là vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, nằm gần cực Nam bán đảo Iberia, bên trên eo biển Gibraltar, giáp Tây Ban Nha ở phía Bắc. Trước kia, Gibraltar là một căn cứ quân sự quan trọng của lực lượng vũ trang và hải quân Hoàng gia Anh.

Tên gọi của vùng đất này bắt nguồn từ tiếng Ả Rập Jabal Tāriq (جبل طارق, có nghĩa là "ngọn núi Tariq"), hay Gibel Tāriq (có nghĩa là "tảng đá Tariq")^[3]. Tuy nhiên, theo các nhà địa chất học thì tên gọi "tảng đá Tariq" có lý hơn.

Năm 711, Tariq ibn-Ziyad đã lãnh đạo một đội quân đánh chiếm vào bán đảo Iberia trước khi quân Maroc tiến vào đấy. Trước đó, vùng đất Gibraltar mang tên Mons Calpe, là một trong số Trụ Hercules.

Trong một thời gian dài, hai thế lực đế quốc hùng mạnh Anh và Tây Ban Nha đã tranh giành nhau sự thống trị của vùng đất này. Sau này Tây Ban Nha yêu cầu trả lại Gibraltar, vốn dĩ nước này đã từ bỏ vào năm 1713 theo Hiệp ước Utrecht kết thúc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha. Điều này đã bị phần đông người dân Gibraltar phản đối, kể cả bất kỳ đề nghị chia sẻ nền tự chủ nào khác^[4]^[5]. Gibraltar có Sân bay quốc tế Gibraltar.

Nỗ lực giành lại chủ quyền[sửa | sửa mã nguồn]

Các hoàng đế Tây Ban Nha đã nhiều lần tìm cách giành lại chủ quyền Gibraltar như việc bao vây năm 1727 và một lần nữa vây hãm từ 1779 tới 1783, trong thời chiến tranh Hoa Kỳ giành độc lập nhưng không thành công.

Dưới chế độ độc tài của tướng Francisco Franco, Tây Ban Nha đã đóng cửa toàn biên giới với Gibraltar; và biên giới chỉ được mở lại hoàn toàn trước khi Tây Ban Nha gia nhập Liên minh châu Âu năm 1985.^[6]

Thành phố kết nghĩa[sửa | sửa mã nguồn]

Ballymena, Bắc Ireland (2006)^[7]
Funchal, Madeira, Bồ Đào Nha

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ “Census of Gibraltar” (PDF). Gibraltar.gov.gi. 2012. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2017.
^ Quality of Life, Balance of Powers, and Nuclear Weapons (2015) Avakov, Aleksandr Vladimirovich. Algora Publishing, 1 Apr 2015.
^ Origin of Name
^ “BBC News”. Truy cập 21 tháng 6 năm 2014.
^ “Gibraltar”. the Guardian. Truy cập 21 tháng 6 năm 2014.
^ Tại sao Gibraltar là lãnh thổ của Anh?, nghiencuuquocte, 9.2.2016
^ Mayor set for Gibraltar - Ballymena ‘twinning’

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Thông tin chung[sửa | sửa mã nguồn]

Tìm hiểu thêm về Gibraltar tại các dự án liên quan
	Từ điển từ Wiktionary
	Tập tin phương tiện từ Commons
	Tin tức từ Wikinews
	Danh ngôn từ Wikiquote
	Văn kiện từ Wikisource
	Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks
	Tài nguyên học tập từ Wikiversity