Phan (họ)

Đối với các định nghĩa khác, xem Phan (định hướng).

Phan
họ Phan viết bằng chữ Hán
Tiếng Việt
Quốc ngữ	Phan
Chữ Hán	潘
Tiếng Trung
Phồn thể	潘
Giản thể	潘
Trung Quốc đại lụcbính âm	Pān
Hồng KôngViệt bính	Pun1
Bạch thoại tự	phun / phoaⁿ / phoan
Chú âm phù hiệu	ㄆㄢ
Tiếng Triều Tiên
Hangul	반
Romaja quốc ngữ	Ban
Hanja	潘

Phan (chữ Hán: 潘) là một họ tại Trung Quốc, Việt Nam và Triều Tiên (Hangul: 반, Hanja: 潘, phiên âm theo Romaja quốc ngữ là Ban). Phan là họ phổ biến thứ 6 với 4,5% dân số tại Việt Nam

Họ Phan Việt Nam

Họ Phan là một trong những phổ biến tại Việt Nam (thống kê 2005).

• Dòng họ Phan Huy là một chi họ thuộc họ Phan ở Việt Nam, một trong những dòng họ giàu truyền thống văn chương và khoa bảng từ thế kỷ 18. Dòng họ này đã định cư 18 đời từ đầu thế kỷ 17 đến nay ở xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh (xưa là làng Thu Hoạch, tổng Canh Hoạch, huyện Thiên Lộc, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An).
• Dòng họ Phan Bá là một chi họ thuộc họ Phan ở Việt Nam, dòng họ này định cư lâu đời tại thôn Vọng Sơn, xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Đời sống cách đây 10 năm trở về trước con cháu chủ yếu làm nông, ngày nay con cháu được đầu tư học hành, vượt khó đi lên, góp phần xây dựng gia đình, dòng họ, quê hương phát triển.

Người Việt Nam nổi tiếng

Chân dung Phan Huy Cẩn.

Lãnh tụ khởi nghĩa Phan Đình Phùng.

Nhà cách mạng Phan Bội Châu.

• Phan Huy Cẩn là danh thần, nhà sử học thời Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam.
• Phan Nhân Tường (1514-1756) là vị quan thời Lê Trung Hưng, ông đậu Tiến sĩ khoa Bính Ngọ năm Nguyên Hòa thứ 14 (1546), đời vua Lê Trang Tông. Ông làm quan trải qua 4 đời vua Lê, được thăng đến chức Giám sát ngự sử, Tri thẩm hình viện.
• Phan Phu Tiên (1370-???), nhà sử học thời Hậu Lê
• Phan Kính (1715-1761), Đình nguyên Thám hoa
• Phan Huy Ích (1751-1822), quan nghiệp nhà Lê trung hưng, công thần triều Tây Sơn
• Phan Bá Vành (???-1827), lãnh tụ cuộc khởi nghĩa nông dân ở Sơn Nam Hạ thời vua Minh Mạng.
• Phan Huy Chú (1782-1840), nhà bách khoa thư thời nhà Nguyễn.
• Phan Thanh Giản (1796-1867), đại thần nhà Nguyễn.
• Phan Văn Trị (1830-1910), nhà thơ cận đại
• Phan Đình Bình (1831-1888), danh sĩ, đại thần đời vua Tự Đức. Cha của Thái hậu Phan Thị Điều.
• Phan Đình Phùng (1847-1895), Đình nguyên Tiến sĩ, lãnh đạo phong trào Cần Vương
• Phan Trọng Mưu (1851-???), tham gia cuộc khởi nghĩa Hương Khê chống Pháp của Phan Đình Phùng
• Phan Bội Châu (1867-1940), danh sĩ, nhà cách mạng Việt Nam trong thời kỳ Pháp thuộc

Nhà văn, nhà chính trị Phan Châu Trinh.

• Phan Thị Kháng, phong hiệu Ngũ giai Nhàn tần, phi tần của vua Thiệu Trị nhà Nguyễn.
• Phan Thị Điều, tôn hiệu Từ Minh Huệ hoàng hậu, phủ thiếp của vua Dục Đức, mẹ của vua Thành Thái.
• Phan Châu Trinh (1872-1926), nhà cải cách trong thời kỳ Pháp thuộc
• Phan Thúc Duyện (1873-1944), chí sĩ yêu nước trong Phong trào Duy Tân tại Việt Nam
• Phan Kế Bính (1875-1921), nhà báo, nhà văn trong thời kỳ Pháp thuộc
• Phan Khôi (1887-1959), học giả, nhà thơ, nhà văn
• Phan Kế Toại (1892-1973), nhân sĩ yêu nước, Phó Thủ tướng Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
• Phan Xích Long (1893-1916), thủ lĩnh các hội kín Nam Kỳ
• Phan Đăng Lưu (1902-1941), nhà hoạt động cách mạng
• Phan Văn Hùm (1902-1946), lãnh tụ phong trào Cộng sản Đệ Tứ tại Việt Nam
• Phan Khắc Sửu (1905-1970), nhà hoạt động chính trị, quốc trưởng Việt Nam Cộng hòa
• Phan Khoang (1906-1971), nhà sử học, nhà giáo, nhà báo
• Phan Thanh (1908-1939), nhà hoạt động dân chủ, tổng thư ký Hội truyền bá Quốc ngữ
• Phan Huy Quát (1908-1979), bác sĩ, nhà hoạt động chính trị, Thủ tướng, Tổng trưởng quốc phòng Việt Nam Cộng hòa.
• Hoàng Hữu Nam (1911-1947), tên thật Phan Bôi, nhà chính trị, em trai Phan Thanh. Phan Văn Vàng (? - ?) là võ quan nhà Nguyễn và là người đầu tiên khám phá và gieo trồng thành công giống lúa sạ tại An Giang

Nhà chính trị Lê Đức Thọ (tức Phan Đình Khải).

• Lê Đức Thọ (1911-1990), tên thật Phan Đình Khải, nhà chính trị, một trong "ba anh em họ Phan"
• Phan Anh (1912-1990), luật sư, bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam đầu tiên trong chính phủ Việt Nam DCCH
• Đinh Đức Thiện (1914-1986), tên thật Phan Đình Dinh, nhà chính trị, một trong "ba anh em họ Phan"
• Phan Mỹ (1914-1987), luật sư, bộ trưởng trong chính phủ Việt Nam DCCH
• Phan Khắc Khoan (1916-1998), nhà giáo, nhà viết kịch, nhà thơ
• Chế Lan Viên (1920-1989), Tên thật Phan Ngọc Hoan, nhà thơ, nhà văn hiện đại nổi tiếng ở Việt Nam
• Phan Đình Giót (1922-1954), anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, hy sinh trong chiến dịch Điện Biên Phủ
• Mai Chí Thọ (1922-2007), tên thật Phan Đình Đống, nhà chính trị, một trong "ba anh em họ Phan"
• Võ Văn Kiệt (1922-2008), tên thật Phan Văn Hòa, Thủ tướng CHXHCN VN nhiệm kỳ 1991-1997.
• Phan Kế An (1923-2018), họa sĩ nổi tiếng
• Phan Huỳnh Điểu (1924-2015), nhạc sĩ
• Phan Vũ (sinh 1926), đạo diễn, nhà thơ, nhà báo, họa sĩ
• Phan Trọng Luận (1927-2013), Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân
• Phan Tứ (1930-1995), nhà văn, tên thật là Lê Khâm, không phải người họ Phan
• Phan Cự Đệ (1933-2007), giáo sư, viện sĩ, nhà lý luận, phê bình văn học Phan Văn Đông (?-2012) Thiếu tướng Công an nhân dân Việt Nam
• Phan Văn Đường (1921-1998) sĩ quan cấp cao của Quân đội Nhân dân Việt Nam
• Phan Văn Đáng (1919-1997) nhà cách mạng và chính khách Việt Nam

Thủ tướng Việt Nam Phan Văn Khải.

• Phan Văn Khải (1933-2018), Thủ tướng CHXHCN VN nhiệm kỳ (1997-2006)
• Phan Huy Lê (1934-2018), Giáo sư sử học
• Phan Thế Phương (1934-1991), anh hùng lao động thời kì đổi mới
• Phan Diễn (1937), cựu chính trị gia Việt Nam
• Phan Thị Thanh Nhàn (sinh 1943), nhà thơ nữ
• Phan Lương Cầm (sinh 1943), giáo sư, nhà khoa học, trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
• Phan Trung Kiên (sinh 1946), Thượng tướng QĐNDVN, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam.
• Phan Lạc Hoa (1947-1982), nhạc sĩ, tác giả của các bài hát "Tàu anh qua núi" và "Tình yêu trên dòng sông Quan họ"
• Phan Văn Giang (sinh 1960),Thượng tướng Tổng Tham mưu trưởng QDNDVN, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2016-nay)
• Phan Trung Điền (1939-2018), Tiến sĩ Khoa học Địa chất, nguyên Phó viện trưởng Viện Dầu khí Việt Nam.
• Phan Đình Trạc (sinh 1958)-, Ủy viên BCH TW ĐCSVN khóa 11, 12, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XI, XII, XIII và XIV
• Phan Thị Vàng Anh (sinh 1958) Nữ nhà văn và nhà thơ Việt Nam, con của Chế Lan Viên
• Phan Huyền Thư (sinh 1972), nữ nhà thơ Việt Nam, con của ca sĩ Thanh Hoa và Phan Lạc Hoa
• Phan Quốc Kinh (1937-2019), tiến sĩ - dược sĩ, cha đẻ thuốc Berberin.
• Phan Thị Mỹ Tâm (sinh 1981) nữ ca sĩ nổi tiếng Việt Nam
• Mai Phương tên thật Phan Thi Mai Phương , Diễn Viên , Ca Sĩ Nhạc Trẻ Việt Nam
• Phan Văn Đức (sinh 1996) cầu thủ bóng đá Việt Nam
• Phan Thị Hà Thanh (sinh 1991) nữ vận động viên Olympic Việt Nam
• Phan Thị Mơ, Hoa khôi Miệt vườn 2010, Hoa hậu Đại sứ Du lịch Thế giới 2018, đại diện Việt Nam dự thi Hoa hậu Trái Đất 2011

Người Trung Quốc nổi tiếng

• Phan Chương, tướng nhà Đông Ngô thời Tam Quốc
• Phan An, nhà văn thời Tây Tấn
• Phan Nhạc tướng lĩnh.
• Phan Kim Liên là nhân vật trong tiểu thuyết có thật.

Người Triều Tiên nổi tiếng

• Ban Ki-moon, (Hán-Việt: Phan Cơ Văn; chữ Hán: 潘基文), tổng thư ký Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2007–2016

Liên kết ngoài

• Gia phả họ Phan
• Họ Phan Bảo An
• Phan Tộc Việt Nam