Đội tuyển bóng đá quốc gia Zambia

Zambia
Biệt danh	Chipolopolo (Những viên đạn đồng)
Hiệp hội	Hiệp hội bóng đá Zambia
Liên đoàn châu lục	CAF (Châu Phi)
Huấn luyện viên trưởng	Mumamba Numba
Đội trưởng	Kennedy Mweene
Thi đấu nhiều nhất	Kennedy Mweene (121)
Ghi bàn nhiều nhất	Godfrey Chitalu (79)
Sân nhà	Sân vận động Anh hùng Quốc gia; Sân vận động Levy Mwanawasa
Mã FIFA	ZAM
Hạng FIFA
Hiện tại	86 2 (6 tháng 4 năm 2023)
Cao nhất	15 (2-5.1996, 8.1996)
Thấp nhất	102 (2.2011)
Hạng Elo
Hiện tại	87 9 (30 tháng 11 năm 2022)
Cao nhất	27 (6.4.1994)
Thấp nhất	106 (10.2009)
Trận quốc tế đầu tiên
	Nam Rhodesia 0–4 Bắc Rhodesia ; (Nam Rhodesia; 1946)
Trận thắng đậm nhất
	Zambia 11–2 Eswatini ; (Lusaka, Zambia; 5 tháng 2 năm 1978); Zambia 9–0 Kenya ; (Lilongwe, Malawi; 13 tháng 11 năm 1978); Zambia 9–0 Lesotho ; (8 tháng 8 năm 1988)
Trận thua đậm nhất
	CHDC Congo 10–1 Zambia ; (Congo-Kinshasa; 22 tháng 11 năm 1969); Bỉ 9–0 Zambia ; (Bruxelles, Bỉ; 3 tháng 6 năm 1994)
Sồ lần tham dự	(Lần đầu vào năm -)
Kết quả tốt nhất	-
Cúp bóng đá châu Phi
Sồ lần tham dự	17 (Lần đầu vào năm 1974)
Kết quả tốt nhất	Vô địch (2012)

Đội tuyển bóng đá quốc gia Zambia (tiếng Anh: Zambia national football team) là đội tuyển cấp quốc gia của Zambia do Hiệp hội bóng đá Zambia quản lý.

Thành tích tốt nhất của đội cho đến nay là chức vô địch Cúp bóng đá châu Phi 2012 cùng với tấm huy chương bạc của đại hội Thể thao toàn Phi 1999.

Danh hiệu[sửa | sửa mã nguồn]

Một cổ động viên Zambia tại sân vận động Độc lập ở Lusaka

Vô địch Cúp COSAFA: 4

Vô địch: 1997; 1998; 2006; 2013

Á quân: 2004; 2005; 2007; 2009

Hạng ba: 2003; 2008

Vô địch Cúp CECAFA: 2

Vô địch: 1984; 1991

Á quân: 1976; 1977; 1978; 1988; 2006

Hạng ba: 1973; 1974; 1981; 1992; 2013

Cúp bóng đá châu Phi: 1

Vô địch: 2012

Á quân: 1974; 1994

Hạng ba: 1982; 1990; 1996

Thành tích quốc tế[sửa | sửa mã nguồn]

Là thuộc địa của Anh với tên gọi Bắc Rhodesia, Zambia không tham dự World Cup cũng như Cúp bóng đá châu Phi cho đến khi độc lập vào năm 1964.

Giải vô địch bóng đá thế giới[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Thành tích
1930 đến 1966	Không tham dự là thuộc địa của Anh
1970 đến 2022	Không vượt qua vòng loại
2026	Chưa xác định
Tổng cộng	0/22

Cúp bóng đá châu Phi[sửa | sửa mã nguồn]

Zambia mới vô địch châu Phi một lần và 2 lần hạng nhì.

Cúp bóng đá châu Phi
Vòng chung kết: 11
Năm	Thành tích	Thứ hạng¹	Số trận	Thắng	Hòa²	Thua	Bàn thắng	Bàn thua
1957 đến 1968	Không tham dự, là thuộc địa của Anh
1970 đến 1972	Vòng loại
1974	Á quân	2 / 8	6	4	0	2	9	6
1976	Vòng loại
1978	Vòng 1	5 / 8	3	1	1	1	3	2
1980	Vòng loại
1982	Hạng ba	3 / 8	5	3	0	2	7	3
1984	Vòng loại
1986	Vòng 1	7 / 8	3	0	1	2	2	4
1988	Vòng loại
1990	Hạng ba	3 / 8	5	3	1	1	4	3
1992	Tứ kết	8 / 12	3	1	0	2	1	2
1994	Á quân	2 / 12	5	3	2	0	7	2
1996	Hạng ba	3 / 15	6	4	2	0	17	4
1998	Vòng 1	10 / 16	3	1	1	1	4	6
2000		13 / 16	3	0	2	1	3	5
2002		14 / 16	3	0	1	2	1	3
2004	Vòng loại
2006	Vòng 1	11 / 16	3	1	0	2	3	6
2008	Vòng 1	10 / 16	3	1	1	1	5	6
2010	Tứ kết	6 / 15	4	1	2	5	5	0
2012	Vô địch	1 / 16	6	4	2	0	9	3
2013	Vòng 1	12 / 16	3	0	3	0	2	2
2015	Vòng 1	14 / 16	3	0	2	1	2	3
2017 đến 2021	Vòng loại
2023	Chưa xác định
2025	Chưa xác định
Tổng cộng	2 lần vô địch		67	26	20	21	81	69

^1 Thứ hạng ngoài bốn hạng đầu (không chính thức) dựa trên so sánh thành tích giữa những đội tuyển vào cùng vòng đấu
^2 Tính cả những trận hoà ở vòng đấu loại trực tiếp phải giải quyết bằng sút luân lưu
^3 Do đặc thù châu Phi, có những lúc tình hình chính trị hoặc kinh tế quốc gia bất ổn nên các đội bóng bỏ cuộc. Những trường hợp không ghi chú thêm là bỏ cuộc ở vòng loại

Thế vận hội Mùa hè[sửa | sửa mã nguồn]

Zambia từng hai lần tham dự Thế vận hội Mùa hè, trong đó thành tích tốt nhất là vào đến tứ kết.

(Nội dung thi đấu dành cho cấp đội tuyển quốc gia cho đến kỳ Đại hội năm 1988)

Thế vận hội Mùa hè
Vòng chung kết: 2
Năm	Vòng	Hạng	Pld	W	D	L	GF	GA
1900 đến 1968	Không tham dự là thuộc địa của Anh
1972 đến 1976	Không vượt qua vòng loại
1980	Vòng bảng	15th	3	0	0	3	2	6
1964 đến 1984	Không vượt qua vòng loại
1988	Tứ kết	13th	4	2	1	1	10	6
Tổng cộng	1 lần tứ kết	2/19	7	2	1	4	12	12

Đội hình[sửa | sửa mã nguồn]

23 cầu thủ dưới đây được triệu tập tham dự vòng loại World Cup 2022 gặp Mauritanie và Tunisia vào tháng 11 năm 2021.^[3]
Số liệu thống kê tính đến ngày 16 tháng 11 năm 2021 sau trận gặp Tunisia.

Số	VT	Cầu thủ	Ngày sinh (tuổi)	Trận	Bàn	Câu lạc bộ
1	1TM	Cyril Chibwe	17 tháng 6, 1993 (29 tuổi)	4	0	Polokwane City
16	1TM	Lameck Siame	9 tháng 7, 1997 (25 tuổi)	1	0	Kabwe Warriors
18	1TM	Gregory Sanjase		0	0	Young Green Eagles

3	2HV	Benedict Chepeshi	10 tháng 6, 1996 (27 tuổi)	14	0	Red Arrows
5	2HV	Gaboniso Magenge		0	0	Lusaka Dynamos
6	2HV	Tandi Mwape	20 tháng 7, 1996 (26 tuổi)	11	0	Mazembe
13	2HV	Golden Mafwenta	15 tháng 1, 2001 (22 tuổi)	1	0	Buildcon
15	2HV	Dominic Chanda	26 tháng 2, 1996 (27 tuổi)	3	0	Kabwe Warriors
19	2HV	Isaac Shamujompa	12 tháng 10, 1994 (28 tuổi)	17	0	Buildcon
23	2HV	Prosper Chiluya	2 tháng 4, 1998 (25 tuổi)	0	0	Kabwe Warriors

4	3TV	Salulani Phiri	4 tháng 10, 1994 (28 tuổi)	29	0	Polokwane City
7	3TV	Benson Sakala	12 tháng 9, 1996 (26 tuổi)	25	0	Power Dynamos
8	3TV	Prince Mumba	24 tháng 3, 2001 (22 tuổi)	0	0	Kabwe Warriors
14	3TV	Collins Sikombe	19 tháng 6, 1997 (25 tuổi)	18	5	NAPSA Stars
17	3TV	Kings Kangwa	6 tháng 4, 1999 (24 tuổi)	7	1	Arsenal Tula
20	3TV	Spencer Sautu	5 tháng 10, 1994 (28 tuổi)	22	3	Power Dynamos
21	3TV	Paul Katema	19 tháng 9, 1997 (25 tuổi)	28	1	Red Arrows

9	4TĐ	Amity Shamende	4 tháng 8, 1993 (29 tuổi)	11	1	Green Eagles
10	4TĐ	Rodgers Kola	4 tháng 7, 1989 (33 tuổi)	20	2	Zanaco
11	4TĐ	Ntazana Mayembe	5 tháng 4, 2003 (20 tuổi)	0	0	Cardiff City
12	4TĐ	Moses Phiri	3 tháng 6, 1993 (30 tuổi)	19	2	Zanaco
22	4TĐ	Brian Mwila	16 tháng 6, 1994 (28 tuổi)	11	8	Buildcon

Triệu tập gần đây[sửa | sửa mã nguồn]

Vt	Cầu thủ	Ngày sinh (tuổi)	Số trận	Bt	Câu lạc bộ	Lần cuối triệu tập
TM	Allan Chibwe	22 tháng 3, 1991 (32 tuổi)	15	0	Green Eagles	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TM	Sebastian Mwange	18 tháng 12, 1991 (31 tuổi)	11	0	Green Eagles	v. Botswana, 16 tháng 11 năm 2020
TM	Jackson Kakunta	24 tháng 10, 1998 (24 tuổi)	3	0	Power Dynamos	v. Ethiopia, 25 tháng 10 năm 2020

HV	Adrian Chama	18 tháng 3, 1989 (34 tuổi)	40	0	ZESCO United	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
HV	Kabaso Chongo	11 tháng 2, 1992 (31 tuổi)	39	1	Mazembe	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
HV	Zakaria Chilongoshi	27 tháng 10, 1999 (23 tuổi)	13	0	Power Dynamos	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
HV	Luka Banda	6 tháng 4, 1995 (28 tuổi)	12	0	NAPSA Stars	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
HV	Kondwani Chiboni	Không rõ	5	0	Power Dynamos	v. Botswana, 16 tháng 11 năm 2020
HV	Godfrey Ngwenya	22 tháng 6, 1996 (26 tuổi)	8	0	Power Dynamos	v. Malawi, 7 tháng 10 năm 2020

TV	Nathan Sinkala	22 tháng 11, 1990 (32 tuổi)	57	3	Stellenbosch	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TV	Clatous Chama	18 tháng 6, 1991 (31 tuổi)	24	4	Simba	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TV	Enock Mwepu	1 tháng 1, 1998 (25 tuổi)	18	3	Red Bull Salzburg	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TV	Larry Bwalya	29 tháng 5, 1995 (28 tuổi)	7	0	Simba	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TV	Bruce Musakanya	23 tháng 2, 1994 (29 tuổi)	30	4	Red Arrows	v. Botswana, 16 tháng 11 năm 2020
TV	Kelvin Kampamba	24 tháng 11, 1996 (26 tuổi)	17	3	ZESCO United	v. Botswana, 16 tháng 11 năm 2020
TV	Kelvin Kapumbu	6 tháng 4, 1996 (27 tuổi)	10	0	Zanaco	v. Botswana, 16 tháng 11 năm 2020
TV	Leonard Mulenga	26 tháng 11, 1997 (25 tuổi)	7	0	Green Buffaloes	v. Botswana, 16 tháng 11 năm 2020
TV	Chaniza Zulu	27 tháng 7, 1996 (26 tuổi)	6	1	Lumwana Radiants	v. Ethiopia, 25 tháng 10 năm 2020

TĐ	Lubambo Musonda	1 tháng 3, 1995 (28 tuổi)	30	2	Śląsk Wrocław	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TĐ	Justin Shonga	5 tháng 11, 1996 (26 tuổi)	29	13	Cape Town City	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TĐ	Augustine Mulenga	17 tháng 1, 1990 (33 tuổi)	29	5	AmaZulu	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TĐ	Patson Daka	9 tháng 10, 1998 (24 tuổi)	24	5	Red Bull Salzburg	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TĐ	Rodrick Kabwe	30 tháng 11, 1992 (30 tuổi)	23	0	Black Leopards	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TĐ	Fashion Sakala	14 tháng 3, 1997 (26 tuổi)	14	1	Rangers	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TĐ	Gamphani Lungu	19 tháng 8, 1998 (24 tuổi)	8	0	SuperSport United	vs. Zimbabwe, 29 tháng 3 năm 2021
TĐ	Emmanuel Chabula	10 tháng 1, 1998 (25 tuổi)	15	9	Nkwazi	v. Botswana, 16 tháng 11 năm 2020
TĐ	Evans Kangwa	21 tháng 6, 1994 (28 tuổi)	28	4	Arsenal Tula	v. Nam Phi, 11 tháng 10 năm 2020
TĐ	Edward Chilufya	17 tháng 9, 1999 (23 tuổi)	1	0	Djurgården	v. Kenya, 9 tháng 10 năm 2020

Thảm hoạ rơi máy bay ở Gabon năm 1993[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 27 tháng 4 năm 1993, chiếc máy bay Buffalo DHC-5D của Không quân Zambia, chở toàn bộ đội bóng tới Sénégal tham dự trận đấu loại World Cup 1994 đã rơi ở gần thủ đô Libreville của Gabon, làm toàn bộ phi hành đoàn và hành khách gồm 30 người thiệt mạng. Trong số đó có 18 cầu thủ và 4 thành viên ban huấn luyện.^[4]

Chú thích và tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ “Bảng xếp hạng FIFA/Coca-Cola thế giới”. FIFA. 6 tháng 4 năm 2023. Truy cập 6 tháng 4 năm 2023.
^ Elo rankings change compared to one year ago. “World Football Elo Ratings”. eloratings.net. 30 tháng 11 năm 2022. Truy cập 30 tháng 11 năm 2022.
^ “Kalaba to lead Zambia at Nations Cup”. bbc.com. ngày 7 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2015.
^ 'Faulty plane' killed Zambia team (Sai lầm của phi hành đoàn đã giết chết đội tuyển Zambia) (tiếng Anh)

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Đội tuyển bóng đá quốc gia Zambia Lưu trữ 2013-01-18 tại Wayback Machine trên trang chủ của FIFA

[FIFA_World_Rankings-1] “Bảng xếp hạng FIFA/Coca-Cola thế giới”. FIFA. 6 tháng 4 năm 2023. Truy cập 6 tháng 4 năm 2023.

[World_Football_Elo_Ratings-2] Elo rankings change compared to one year ago. “World Football Elo Ratings”. eloratings.net. 30 tháng 11 năm 2022. Truy cập 30 tháng 11 năm 2022.

[3] “Kalaba to lead Zambia at Nations Cup”. bbc.com. ngày 7 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2015.

[4] 'Faulty plane' killed Zambia team (Sai lầm của phi hành đoàn đã giết chết đội tuyển Zambia) (tiếng Anh)

[1]

[2]

1

2

[3]

[4]

x t s Các đội tuyển bóng đá quốc gia châu Phi (CAF)
Bắc Phi (UNAF)	Algérie Ai Cập Libya Maroc Tunisia
Tây Phi (WAFU)	Bénin Burkina Faso Cabo Verde Gambia Ghana Guinée Guiné-Bissau Bờ Biển Ngà Liberia Mali Mauritanie Niger Nigeria Sénégal Sierra Leone Togo
Đông Phi (CECAFA)	Burundi Djibouti Eritrea Ethiopia Kenya Rwanda Somalia Nam Sudan Sudan Tanzania Uganda Zanzibar¹
Trung Phi (UNIFFAC)	Cameroon Trung Phi Tchad CH Congo CHDC Congo Guinea Xích Đạo Gabon São Tomé và Príncipe
Nam Phi (COSAFA)	Angola Botswana Comoros Lesotho Madagascar Malawi Mauritius Mozambique Namibia Seychelles Nam Phi Eswatini Zambia Zimbabwe
Khác	Réunion¹
¹ Thành viên dự khuyết của CAF nhưng không phải thành viên FIFA

x t s Bóng đá quốc tế
FIFA Liên đoàn Đội tuyển Giải đấu Cúp thế giới U-20 U-17 Thế vận hội Thế vận hội Trẻ Đại hội Thể thao Sinh viên thế giới Bảng xếp hạng thế giới Giải thưởng FIFA The Best Dòng thời gian
Châu Phi	CAF – Cúp bóng đá châu Phi U-23 U-20 U-17 Khu vực (CECAFA, CEMAC, COSAFA, WAFU) Liên lục địa (UAFA, FAC) Nations League
Châu Á	AFC – Cúp bóng đá châu Á U-23 U-20 U-17 U-14 Khu vực (ASEAN, EAFF, SAFF, CAFA, WAFF) Liên khu vực (AFF-EAFF) Liên lục địa (UAFA, FAC)
Châu Âu	UEFA – Cúp bóng đá châu Âu U-21 U-19 U-17 Nations League
Bắc, Trung Mỹ và Caribe	CONCACAF – Cúp Vàng U-20 U-17 U-15 Nations League
Châu Đại Dương	OFC – Cúp bóng đá châu Đại Dương U-19 U-16
Nam Mỹ	CONMEBOL – Cúp bóng đá Nam Mỹ U-20 U-17 U-15
Không phải FIFA	CONIFA – Giải vô địch bóng đá thế giới ConIFA Giải vô địch bóng đá châu Âu ConIFA IIGA – Đại hội Thể thao Đảo Hội đồng các liên bang mới Nam Mỹ (CSANF) Liên minh bóng đá thống nhất thế giới (WUFA)
Đại hội thể thao	Đại hội Thể thao châu Phi Đại hội Thể thao châu Á Trung Mỹ Trung Mỹ và Caribe Đại hội Thể thao Đông Á Đại hội Thể thao Cộng đồng Pháp ngữ Đảo Ấn Độ Dương Đại hội Thể thao Đoàn kết Hồi giáo Đại hội Thể thao Cộng đồng ngôn ngữ Bồ Đào Nha Đại hội Địa Trung Hải Đại hội Thể thao Liên châu Mỹ Đại hội Thể thao Liên Ả Rập Đại hội Thể thao Thái Bình Dương Đại hội Thể thao Nam Á Đại hội Thể thao Đông Nam Á Đại hội Thể thao Tây Á
Xem thêm Địa lý Mã Cầu thủ/Câu lạc bộ của thế kỷ Bóng đá nữ