Cúp bóng đá châu Á

Cúp bóng đá châu Á

Thành lập	1956
Khu vực	Châu Á (AFC)
Số đội	24
Đội vô địch hiện tại	Qatar (lần thứ 1)
Đội tuyển thành công nhất	Nhật Bản (4 lần)
Trang web	Trang web chính thức
Cúp bóng đá châu Á 2019

Lễ khai mạc Cúp bóng đá châu Á 2019 trước trận đấu giữa UAE và Bahrain
Các giải đấu
1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2007 2011 2015 2019 2023

Cúp bóng đá châu Á (tiếng Anh: AFC Asian Cup) là giải đấu giữa các đội tuyển bóng đá quốc gia châu Á do Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) tổ chức định kỳ 4 năm một lần. Giải lần đầu tiên diễn ra tại Hồng Kông năm 1956 với 4 đội tuyển và nhà vô địch đầu tiên là Hàn Quốc. Tính đến nay, Nhật Bản là đội tuyển nhiều lần vô địch nhất với 4 lần lên ngôi vào các năm 1992, 2000, 2004 và 2011. Các đội Iran, Ả Rập Xê Út mỗi đội 3 lần vô địch. Hàn Quốc có 2 lần vô địch. Các đội Israel (nay đội bóng này thuộc UEFA), Kuwait, Iraq, Úc và Qatar mỗi đội 1 danh hiệu.

Đương kim vô địch châu Á hiện tại là đội tuyển Qatar khi đánh bại Nhật Bản tại trận chung kết Cúp bóng đá châu Á 2019.

Lịch sử

Hai năm sau khi Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) ra đời vào năm 1954, lần đầu tiên AFC Asian Cup được tổ chức tại Hồng Kông với 7 trong số 12 thành viên sáng lập tham gia. Những đội được vào thẳng vòng chung kết là đội chủ nhà và đội vô địch ở giải trước của các khu vực khác nhau (trung, đông và tây). Ban đầu chỉ là một giải đấu có bốn đội, tồn tại đến 1964. Mỗi khu vực đã tổ chức giải vô địch hai năm một lần, mỗi đội có mức độ quan tâm khác nhau. Sự thống trị đã dao động giữa phương Đông và phương Tây châu Á cho đến nay. Từ sự vượt trội của Hàn Quốc trong những năm đầu tiên của giải, giải đấu đã trở thành nơi thống trị của Iran, đội đã giành được ba chức vô địch liên tiếp vào các năm 1968, 1972 và 1976.

Các quốc gia Tây Á liên tục vô địch trong thập niên 1980s với Kuwait trở thành quốc gia Trung Đông đầu tiên giành chức vô địch năm 1980, sau đó là các danh hiệu liên tiếp của Ả Rập Xê Út vào năm 1984 và 1988.

Nhật Bản giữ kỷ lục về số lần vô địch trong lịch sử của giải đấu, đã giành được vào năm 1992, 2000, 2004 và 2011.

Asian Cup 2007 cũng lần đầu tiên Úc tham dự, lọt vào vòng tứ kết; nhưng đáng chú ý nhất là đội tuyển Iraq khi họ đã đánh bại Australia, Hàn Quốc và Ả Rập Xê Út để giành Cúp châu Á đầu tiên bất chấp tình hình và an ninh trong nước bất ổn.

Những thay đổi cho Asian Cup 2019 bao gồm lần đầu tiên sử dụng trợ lý trọng tài video trong giải đấu, cũng như mở rộng lên 24 đội tham gia. Ngoài ra, một sự thay đổi cầu thủ thứ tư đã được cho phép trong hiệp phụ.

Các trận đấu cụ thể liên quan đến các đội xếp thứ ba phụ thuộc vào bốn đội xếp thứ ba đủ điều kiện tham dự vòng 16 đội.

Kết quả

STT	Năm	Chủ nhà	Chung kết			Tranh hạng ba			Số lượng các đội
			Vô địch	Tỉ số	Á quân	Hạng ba	Tỉ số	Hạng tư
1	1956 Chi tiết	Hồng Kông	Hàn Quốc		Israel	Hồng Kông		Việt Nam Cộng hòa	4
2	1960 Chi tiết	Hàn Quốc	Hàn Quốc		Israel	Trung Hoa Dân Quốc		Việt Nam Cộng hòa	4
3	1964 Chi tiết	Israel	Israel		Ấn Độ	Hàn Quốc		Hồng Kông	4
4	1968 Chi tiết	Iran	Iran		Miến Điện	Israel		Trung Hoa Dân Quốc	5
5	1972 Chi tiết	Thái Lan	Iran	2–1 (h.p.)	Hàn Quốc	Thái Lan	2–2 (h.p.) (5–3 p)	Cộng hòa Khmer	6
6	1976 Chi tiết	Iran	Iran	1–0	Kuwait	Trung Quốc	1–0	Iraq	6
7	1980 Chi tiết	Kuwait	Kuwait	3–0	Hàn Quốc	Iran	3–0	CHDCND Triều Tiên	10
8	1984 Chi tiêt	Singapore	Ả Rập Xê Út	2–0	Trung Quốc	Kuwait	1–1 (h.p.) (5–3 p)	Iran	10
9	1988 Chi tiết	Qatar	Ả Rập Xê Út	0–0 (h.p.) (4–3 p)	Hàn Quốc	Iran	0–0 (h.p.) (3–0 p)	Trung Quốc	10
10	1992 Chi tiết	Nhật Bản	Nhật Bản	1–0	Ả Rập Xê Út	Trung Quốc	1–1 (h.p.) (4–3 p)	UAE	8
11	1996 Chi tiết	UAE	Ả Rập Xê Út	0–0 (h.p.) (4–2 p)	UAE	Iran	1–1 (h.p.) (3–2 p)	Kuwait	12
12	2000 Chi tiết	Liban	Nhật Bản	1–0	Ả Rập Xê Út	Hàn Quốc	1–0	Trung Quốc	12
13	2004 Chi tiết	Trung Quốc	Nhật Bản	3–1	Trung Quốc	Iran	4–2	Bahrain	16
14	2007 Chi tiết	Indonesia Malaysia Thái Lan Việt Nam	Iraq	1–0	Ả Rập Xê Út	Hàn Quốc	0–0 (h.p.) (6–5 p)	Nhật Bản	16
15	2011 Chi tiết	Qatar	Nhật Bản	1–0 (h.p.)	Úc	Hàn Quốc	3–2	Uzbekistan	16
16	2015 Chi tiết	Úc	Úc	2–1 (h.p.)	Hàn Quốc	UAE	3–2	Iraq	16
STT	Năm	Chủ nhà	Chung kết			Hai đội thua ở bán kết			Số lượng các đội
			Vô địch	Tỉ số	Á quân
17	2019 Chi tiết	UAE	Qatar	3–1	Nhật Bản	Iran và UAE			24
18	2023 Chi tiết	TBD	TBD		TBD	TBD		TBD	24

Các đội lọt vào top 4

Đội	Vô địch	Á quân	Hạng ba	Hạng tư	Bán kết	Lọt vào top 4
Nhật Bản	4 (1992 *, 2000, 2004, 2011)	1 (2019)	-	1 (2007)	–	6
Ả Rập Xê Út	3 (1984, 1988, 1996)	3 (1992, 2000, 2007)	-	-	–	6
Iran	3 (1968 *, 1972, 1976 *)	-	4 (1980, 1988, 1996, 2004)	1 (1984)	1 (2019)	9
Hàn Quốc	2 (1956, 1960 *)	4 (1972, 1980, 1988, 2015)	4 (1964, 2000, 2007, 2011)	-	-	10
Israel #	1 (1964 *)	2 (1956, 1960)	1 (1968)	-	-	4
Kuwait	1 (1980 *)	1 (1976)	1 (1984)	1 (1996)	-	4
Úc	1 (2015 *)	1 (2011)	-	-	-	2
Iraq	1 (2007)	-	-	2 (1976, 2015)	-	3
Qatar	1 (2019)	-	-	-	-	1
Trung Quốc	-	2 (1984, 2004 *)	2 (1976, 1992)	2 (1988, 2000)	2	6
UAE	-	1 (1996 *)	1 (2015)	1 (1992)	1 (2019*)	3
Ấn Độ	-	1 (1964)	-	-	-	1
Myanmar	-	1 (1968)	-	-	-	1
Hồng Kông	-	-	1 (1956 *)	1 (1964)	–	2
Đài Loan	-	-	1 (1960)	1 (1968)	–	2
Thái Lan	-	-	1 (1972 *)	-	–	1
Việt Nam Cộng hòa	-	-	-	2 (1956, 1960)	–	2
Campuchia	-	-	-	1 (1972)	–	1
CHDCND Triều Tiên	-	-	-	1 (1980)	–	1
Bahrain	-	-	-	1 (2004)	–	1
Uzbekistan	-	-	-	1 (2011)	–	1

^* Chủ nhà

^# Israel bị khai trừ khỏi AFC trong những đầu năm 1970 và cuối cùng trở thành một thành viên của UEFA.

Kết quả của các nước chủ nhà

Năm	Nước đăng cai	Chung kết
1956	Hồng Kông	Hạng ba
1960	Hàn Quốc	Vô địch
1964	Israel	Vô địch
1968	Iran	Vô địch
1972	Thái Lan	Hạng ba
1976	Iran	Vô địch
1980	Kuwait	Vô địch
1984	Singapore	Vòng bảng
1988	Qatar	Vòng bảng
1992	Nhật Bản	Vô địch
1996	UAE	Á quân
2000	Liban	Vòng bảng
2004	Trung Quốc	Á quân
2007	Việt Nam	Tứ kết
	Indonesia	Vòng bảng
	Thái Lan	Vòng bảng
	Malaysia	Vòng bảng
2011	Qatar	Tứ kết
2015	Úc	Vô địch
2019	UAE	Bán kết

Kết quả của đương kim vô địch

Năm	Đương kim vô địch	Chung kết
1960	Hàn Quốc	Vô địch
1964	Hàn Quốc	Hạng ba
1968	Israel	Hạng ba
1972	Iran	Vô địch
1976	Iran	Vô địch
1980	Iran	Hạng ba
1984	Kuwait	Hạng ba
1988	Ả Rập Xê Út	Vô địch
1992	Ả Rập Xê Út	Á quân
1996	Nhật Bản	Tứ kết
2000	Ả Rập Xê Út	Á quân
2004	Nhật Bản	Vô địch
2007	Nhật Bản	Hạng tư
2011	Iraq	Tứ kết
2015	Nhật Bản	Tứ kết
2019	Úc	Tứ kết
2023	Qatar	Chưa xác định

Vô địch theo từng khu vực

Liên đoàn (Khu vực)	Các đội vô địch	Số lần vô địch
WAFF (Tây Á)	Ả Rập Saudi (3), Kuwait (1), Iraq (1), Israel (1), Qatar (1)	7 lần
EAFF (Đông Á)	Nhật Bản (4), Hàn Quốc (2)	6 lần
CAFA (Trung Á)	Iran (3)	3 lần
AFF (Đông Nam Á)	Úc (1)	1 lần
SAFF (Nam Á)

• Israel ngày nay chuyển sang trực thuộc UEFA.

Giải thưởng

Cúp

Phiên bản đầu tiên của chiếc cúp từ năm 1956 đến 2015

Đã có hai danh hiệu Cup châu Á; cái đầu tiên được sử dụng từ năm 1956 đến 2015 và cái thứ hai được sử dụng kể từ năm 2019.

Chiếc cúp đầu tiên đến dưới dạng một cái bát có đế tròn. Nó cao 42 cm và nặng 15 kg. Cho đến giải đấu năm 2000, khu vực chứa các mảng khắc tên của mọi quốc gia vô địch, cũng như năm đã vô địch. Kể từ đó, khu vực này không có mảng bám và tên đội vô địch được khắc xung quanh nó.

Trong lễ bốc thăm vòng bảng giải đấu năm 2019 vào ngày 4 tháng 5 năm 2018 tại Burj Khalifa ở Dubai, một chiếc cúp hoàn toàn mới do Thomas Lyte thực hiện đã được công bố. Nó cao 78 cm, rộng 42 cm và nặng 15 kg bạc. Chiếc cúp được mô phỏng theo hoa sen, một loài thực vật thủy sinh quan trọng mang tính biểu tượng và năm cánh hoa sen tượng trưng cho năm tiểu liên thuộc AFC. Tên đội vô địch được khắc xung quanh chiếc cúp. Chiếc cúp này có một tay cầm ở mỗi bên, không giống như phiên bản tiền nhiệm của nó.

Cầu thủ xuất sắc nhất giải

Năm	Cầu thủ
1972	Ebrahim Ashtiani
1976	Ali Parvin
1980	Không có giải thưởng
1984	Giả Tú Toàn
1988	Kim Joo-Sung
1992	Takagi Takuya
1996	Khodadad Azizi
2000	Nanami Hiroshi
2004	Nakamura Shunsuke
2007	Younis Mahmoud
2011	Honda Keisuke
2015	Massimo Luongo
2019	Almoez Ali

Vua phá lưới

Năm	Cầu thủ	Số bàn thắng
1956	Nahum Stelmach	4
1960	Cho Yoon-Ok	4
1964	Inder Singh	2
	Mordechai Spiegler
1968	Homayoun Behzadi	4
	Giora Spiegel
	Moshe Romano
1972	Hossein Kalani	5
1976	Nasser Nouraei	3
	Gholam Hossein Mazloomi
	Fatehi Kamil
1980	Behtash Fariba	7
	Choi Soon-Ho
1984	Giả Tú Toàn	3
	Shahrokh Bayani
	Nasser Mohammadkhani
1988	Lee Tae-Ho	3
1992	Fahad Al-Bishi	3
1996	Ali Daei	8
2000	Lee Dong-Gook	6
2004	A'ala Hubail	5
	Ali Karimi
2007	Younis Mahmoud	4
	Takahara Naohiro
	Yasser Al-Qahtani
2011	Koo Ja-Cheol	5
2015	Ali Mabkhout	5
2019	Almoez Ali	9

Các đội tham dự

Đội tuyển	1956 (4)	1960 (4)	1964 (4)	1968 (5)	1972 (6)	1976 (6)	1980 (10)	1984 (10)	1988 (10)	1992 (8)	1996 (12)	2000 (12)	2004 (16)	2007 (16)	2011 (16)	2015 (16)	2019 (24)	2023 (24)	Năm
Thành viên Tây Á
Bahrain					•	×	••	×	VB	•	×	•	H4	VB	VB	VB	V2	CXĐ	6
Iraq					VB	H4	×	×	×	×	TK	TK	TK	H1	TK	H4	V2	CXĐ	9
Jordan					•	×	×	•	•	×	•	•	TK	•	TK	VB	V2	CXĐ	4
Kuwait				×	VB	H2	H1	H3	VB	•	H4	TK	VB	•	VB	VB	×	CXĐ	10
Liban					•	×	•	×	×	×	•	VB	•	×	•	•	VB	CXĐ	2
Oman								•	×	•	•	•	VB	VB	•	VB	V2	CXĐ	4
Palestine												•	•	•	•	VB	VB	CXĐ	2
Qatar						•	VB	VB	VB	VB	•	TK	VB	VB	TK	VB	H1	CXĐ	10
Ả Rập Xê Út						••	×	H1	H1	H2	H1	H2	VB	H2	VB	VB	V2	CXĐ	10
Syria					•	×	VB	VB	VB	•	VB	•	•	•	VB	•	VB	CXĐ	6
UAE							VB	VB	VB	H4	H2	•	VB	VB	VB	H3	BK	CXĐ	10
Yemen								•	•	×	•	•	•	•	•	•	VB	CXĐ	1
Thành viên Trung Á
Iran	×	•	×	H1	H1	H1	H3	H4	H3	VB	H3	TK	H3	TK	TK	TK	BK	CXĐ	14
Kyrgyzstan	Một phần của Liên Xô										•	•	•	×	•	•	V2	CXĐ	1
Turkmenistan	Một phần của Liên Xô										•	•	VB	•	•	•	VB	CXĐ	2
Uzbekistan	Một phần của Liên Xô										VB	VB	TK	TK	H4	TK	V2	CXĐ	7
Thành viên Nam Á
Bangladesh	Một phần của Pakistan					×	VB	•	•	•	×	•	•	•	•	•	•	CXĐ	1
Ấn Độ	×	•	H2	×	•	•	•	VB	•	•	•	•	•	•	VB	•	VB	CXĐ	4
Thành viên Đông Á
Trung Quốc						H3	VB	H2	H4	H3	TK	H4	H2	VB	VB	TK	TK	CXĐ	12
Trung Hoa Đài Bắc	•	H3	×	H4	×	×	×	×	×	•	•	•	•	•	•	•	•	CXĐ	2
Hồng Kông	H3	•	H4	H5	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	CXĐ	3
Nhật Bản	×	×	×	•	×	•	×	×	VB	H1	TK	H1	H1	H4	H1	TK	H2	CXĐ	9
CHDCND Triều Tiên						••	H4	×	•	VB	×	•	•	×	VB	VB	VB	CXĐ	5
Hàn Quốc	H1	H1	H3	•	H2	•	H2	VB	H2	•	TK	H3	TK	H3	H3	H2	TK	CXĐ	14
Thành viên Đông Nam Á
Úc	Thành viên OFC													TK	H2	H1	TK	CXĐ	4
Campuchia	•	×	×	•	H4	×	×	×	×	×	×	•	×	×	•	•	•	CXĐ	1
Indonesia	×	×	×	•	•	•	•	•	•	•	VB	VB	VB	VB	•	•	×	CXĐ	4
Malaysia	Một phần của Malaya		•	•	•	VB	VB	•	•	•	•	•	•	VB	•	•	•	CXĐ	3
Myanmar	×	×	×	H2	×	×	×	×	×	×	•	•	•	×	•	•	•	CXĐ	1
Philippines	•	•	×	•	×	×	•	•	×	×	•	•	×	×	•	•	VB	CXĐ	1
Singapore	×	•	×	•	×	•	•	VB	×	•	•	•	•	•	•	•	•	CXĐ	1
Thái Lan	×	×	•	•	H3	••	•	•	•	VB	VB	VB	VB	VB	•	•	V2	CXĐ	7
Việt Nam	H4	H4	•	•	•	×	×	×	×	×	•	•	•	TK	•	•	TK	CXĐ	4
Thành viên AFC trước đây
Israel	H2	H2	H1	H3	••	Rời khỏi AFC				Thành viên UEFA									4
Nam Yemen						VB	×	×	•	Một phần của Yemen									1

Chú thích

• H1 – Vô địch
• H2 – Á quân
• H3 – Hạng 3
• H4 – Hạng 4
• BK – Bán kết
• TK – Tứ kết
• V2 – Vòng 16 đội
• VB – Vòng bảng

• Q – Vượt qua vòng loại cho giải đấu sắp tới
•  ••  —Bỏ cuộc
•  •  — Không vượt qua vòng loại
•  ×  — Không tham dự
•    — Chủ nhà

Các đội chưa từng tham dự Asian Cup

Afghanistan, Bhutan, Brunei, Đông Timor, Guam, Lào, Ma Cao, Maldives, Mông Cổ, Nepal, Pakistan, Sri Lanka, Tajikistan

Thống kê theo số trận thắng

(tính đến giải đấu năm 2019)

Chú thích
Đội vô địch Asian Cup

Hạng	Đội tuyển	Số trận	Thắng	Hòa	Thua	Bàn thắng	Bàn thua	Hiệu số	Điểm
01.	Iran	68	41	19	8	131	48	83	142
02.	Hàn Quốc	67	36	16	15	106	64	42	124
03.	Nhật Bản	48	30	12	6	92	44	48	102
04.	Trung Quốc	56	23	13	20	88	65	23	82
05.	Ả Rập Xê Út	48	21	13	14	69	48	21	76
06.	Kuwait	42	15	10	17	47	51	–4	55
07.	UAE	42	15	10	17	40	56	–16	55
08.	Iraq	39	15	8	16	44	45	–1	53
09.	Qatar	39	13	11	15	52	47	5	50
10.	Uzbekistan	28	13	4	11	43	48	–5	43
11.	Úc	21	12	4	5	40	14	26	40
12.	Israel *	13	9	0	4	28	15	13	27
13.	Jordan	15	6	6	3	17	10	7	24
14.	Syria	21	7	3	11	17	28	–11	24
15.	Bahrain	23	5	6	12	29	38	–9	21
16.	Thái Lan	24	2	9	13	19	52	–33	15
17.	Oman	13	3	3	7	10	17	–7	12
18.	CHDCND Triều Tiên	18	3	2	13	15	40	–25	11
19.	Ấn Độ	13	3	1	9	12	27	–15	10
20.	Việt Nam	15	2	3	10	11	35	–24	9
21.	Indonesia	12	2	2	8	10	28	–18	8
22.	Myanmar	4	2	1	1	5	4	1	7
23.	Malaysia	9	1	3	5	7	20	–13	6
24.	Liban	6	1	2	3	7	12	–5	5
25.	Trung Hoa Đài Bắc	7	1	2	4	5	12	–7	5
26.	Singapore	4	1	1	2	3	4	–1	4
27.	Campuchia	5	1	1	3	8	10	–2	4
28.	Kyrgyzstan	4	1	0	3	6	7	–1	3
29.	Hồng Kông	10	0	3	7	9	23	–14	3
30.	Palestine	6	0	2	4	1	14	–13	2
31.	Turkmenistan	6	0	1	5	7	16	–9	1
32.	Philippines	3	0	0	3	1	7	–6	0
33.	Nam Yemen	2	0	0	2	0	9	–9	0
34.	Yemen	3	0	0	3	0	10	–10	0
35.	Bangladesh	4	0	0	4	2	17	–15	0

• Israel từ năm 1991 chuyển sang trực thuộc UEFA.

Các huấn luyện viên vô địch

Năm	Huấn luyện viên	Vô địch
1956	Lee Yoo-Hyung	Hàn Quốc
1960	Wui Hye-Deok	Hàn Quốc
1964	Yosef Merimovich	Israel
1968	Mahmoud Bayati	Iran
1972	Mohammad Ranjbar	Iran
1976	Heshmat Mohajerani	Iran
1980	Carlos Alberto Parreira	Kuwait
1984	Khalil Al-Zayani	Ả Rập Xê Út
1988	Carlos Alberto Parreira	Ả Rập Xê Út
1992	Hans Ooft	Nhật Bản
1996	Nelo Vingada	Ả Rập Xê Út
2000	Philippe Troussier	Nhật Bản
2004	Zico	Nhật Bản
2007	Jorvan Vieira	Iraq
2011	Alberto Zaccheroni	Nhật Bản
2015	Ange Postecoglou	Úc
2019	Félix Sánchez Bas	Qatar

Liên kết ngoài

• Trang web chính thức Cúp bóng đá châu Á
• Cúp bóng đá châu Á, AFC.com
• Lưu trữ RSSSF