Giải vô địch bóng đá thế giới 2022

Giải vô địch bóng đá thế giới 2022
2022 FIFA World Cup - Qatar; كأس العالم لكرة القدم 2022; Kaʾs al-ʿālam li-kurat al-qadam 2022
	Now is all; الآن هو كل شيء; Al-ʾāna huwa kullu šayʾ; "Bây giờ là tất cả"
Chi tiết giải đấu
Nước chủ nhà	Qatar
Thời gian	20 tháng 11 – 18 tháng 12
Số đội	32 (từ 5 liên đoàn)
Địa điểm thi đấu	8 (tại 5 thành phố chủ nhà)
Vị trí chung cuộc
Vô địch	Argentina (lần thứ 3)
Á quân	Pháp
Hạng ba	Croatia
Hạng tư	Maroc
Thống kê giải đấu
Số trận đấu	64
Số bàn thắng	172 (2,69 bàn/trận)
Số khán giả	3.404.252 (53.191 khán giả/trận)
Vua phá lưới	Niclas Füllkrug; (8 bàn thắng)
Cầu thủ; xuất sắc nhất	Kai Havertz
Cầu thủ trẻ; xuất sắc nhất	Jamal Musiala
Thủ môn; xuất sắc nhất	Manuel Neuer
Đội đoạt giải; phong cách	Anh
	← 2018 2026 →

Giải vô địch bóng đá thế giới 2022 (hay Cúp bóng đá thế giới 2022, tiếng Anh: 2022 FIFA World Cup, tiếng Ả Rập: كأس العالم لكرة القدم 2022‎) là giải vô địch bóng đá thế giới lần thứ 22, giải đấu được diễn ra tại Qatar từ ngày 20 tháng 11 đến ngày 18 tháng 12 năm 2022. Đây là kỳ World Cup lần thứ 2 trong lịch sử được tổ chức tại châu Á (sau kỳ World Cup 2002 được tổ chức ở Nhật Bản và Hàn Quốc), và cũng là kỳ World Cup lần đầu tiên được tổ chức ở một quốc gia thuộc thế giới Ả Rập và thế giới Hồi giáo. Qatar trở thành nước chủ nhà thứ 3 ở châu Á giành quyền đăng cai World Cup.^[A]

Đây cũng là kỳ World Cup cuối cùng với 32 đội tham dự trước khi số lượng đội sẽ tăng lên 48 đội cho kỳ World Cup 2026. Để tránh sự khắc nghiệt của khí hậu nóng bức ở Qatar,^[B] World Cup này được tổ chức vào tháng 11 và tháng 12.^[C] Giải được tổ chức trong một khung thời gian rút ngắn là 29 ngày với 64 trận đấu được diễn ra ở tám địa điểm khắp năm thành phố. Qatar tự động tham dự giải, cùng với 31 đội còn lại được xác định theo quy trình vòng loại. Đây là kỳ World Cup đầu tiên trong lịch sử mà Qatar góp mặt. Tuy nhiên, đội đã gây thất vọng khi thua cả 3 trận vòng bảng, trở thành chủ nhà đầu tiên thua trận mở màn, chủ nhà bị loại sớm nhất, và chủ nhà thứ 2 (sau đội tuyển Nam Phi ở kỳ World Cup 2010) không vượt qua được vòng bảng.^[4]^[5]

Pháp là đương kim vô địch, nhưng đã thất bại với tỉ số 2–4 ở loạt sút luân lưu trước Argentina trong trận chung kết sau khi hai đội hòa nhau 3–3 sau hiệp phụ. Argentina có lần thứ 3 trong lịch sử giành chức vô địch World Cup và là lần đầu tiên kể từ kỳ World Cup 1986, cũng như là quốc gia đầu tiên ngoài châu Âu vô địch giải đấu kể từ kỳ World Cup 2002. Với 172 bàn thắng, giải đấu đã xác lập kỷ lục mới về số bàn thắng được ghi nhiều nhất với thể thức 32 đội, mỗi đội tham dự đều ghi được ít nhất một bàn thắng.^[6]

Lựa chọn tổ chức World Cup tại Qatar đã gây ra nhiều tranh cãi.^[D] Những lời chỉ trích tập trung vào hồ sơ nhân quyền và khí hậu của Qatar, cũng như các cáo buộc hối lộ và tham nhũng của FIFA.^[E]

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Giải vô địch bóng đá thế giới là một cuộc thi bóng đá quốc tế hàng đầu do FIFA tổ chức.^[16]^[17] Trong giải đấu này, các đội tuyển bóng đá quốc gia tham gia tranh tài. Lần đầu tiên giải đấu được tổ chức là vào năm 1930 tại Uruguay,^[18] và từ năm 1998 trở đi, có 32 đội tham gia.^[18] Cuộc thi diễn ra theo cơ chế 8 bảng đấu vòng tròn, sau đó là vòng loại trực tiếp cho 16 đội tiếp theo.^[19] Đội vô địch hiện tại là Pháp, đã đánh bại Croatia 4-2 trong trận chung kết của World Cup 2018.^[20]^[21] World Cup 2022 được dự kiến tổ chức tại Qatar từ ngày 20 tháng 11 đến ngày 18 tháng 12.^[22]^[23]^[24]^[25] Đây sẽ là lần đầu tiên giải đấu World Cup diễn ra tại vùng Đông Trung Quốc.^[26] Trong sự kiện này, yêu cầu về phòng dịch COVID-19 sẽ không áp dụng mạnh mẽ như việc giữ khoảng cách xã hội, đeo khẩu trang và làm xét nghiệm âm tính.^[27]

Lịch trình[sửa | sửa mã nguồn]

So với các kỳ World Cup trước đây diễn ra vào mùa hè nóng bức với độ ẩm cao ở Qatar,^[2]^[24]^[28] World Cup 2022 được tổ chức vào tháng 11 và tháng 12.^[7]^[29] Điều này đã gây ra sự bất thường trong lịch thi đấu của các giải bóng đá quốc gia, bao gồm cả các giải đấu lớn ở châu Âu. Để phù hợp với World Cup, các giải đấu này đã phải điều chỉnh lịch trình bằng cách chèn thêm thời gian nghỉ kéo dài vào lịch trình trong nước của họ. Đồng thời, các trận vòng bảng của các giải đấu lớn ở châu Âu đã được lên lịch trước World Cup để tránh thi đấu vào năm sau.^[30]

FIFA đã xác nhận lịch thi đấu World Cup 2022 vào tháng 7 năm 2020.^[31] Vòng bảng sẽ bắt đầu vào ngày 21 tháng 11 với bốn trận đấu mỗi ngày. Sau đó, lịch thi đấu đã được điều chỉnh để dời trận Qatar vs Ecuador sang ngày 20 tháng 11, sau khi FIFA cho phép Qatar khai mạc giải đấu.^[32]^[33] Trận chung kết sẽ diễn ra vào ngày 18 tháng 12 năm 2022, cũng là Ngày Quốc khánh, tại Sân vận động Lusail.^[31]^[34]

Các trận đấu cho từng bảng được phân bố vào các sân vận động sau đây:^[34]

Bảng A, B, E, F: Sân vận động Al Bayt, Sân vận động Khalifa International, Sân vận động Al Thumama, Sân vận động Ahmad bin Ali.
Bảng C, D, G, H: Sân vận động Lusail, Sân vận động Stadium 974, Sân vận động Education City, Sân vận động Al Janoub.

FIFA đã xác nhận rằng vòng bảng của World Cup 2022 sẽ diễn ra từ ngày 1 tháng 4 năm 2022, sau lễ bốc thăm.^[35]^[36] Ngày 11 tháng 8, thông báo rằng trận đấu giữa Qatar và Ecuador đã được dời lại một ngày và trở thành trận khai mạc của giải đấu, trong khi trận đấu giữa Senegal và Hà Lan, trận khai mạc ban đầu, đã được di chuyển đến thời gian khác.^[37]

Tiền thưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Vào tháng 4 năm 2022, FIFA công bố các giải thưởng cho tất cả các đội tham dự. Mỗi đội được lựa chọn nhận 1,5 triệu đô la trước giải đấu để đảm bảo các chi phí chuẩn bị. Ngoài ra, mỗi đội ít nhất sẽ nhận được 9 triệu đô la tiền thưởng. Tổng số tiền thưởng trong giải đấu này là 440 triệu đô la, tăng thêm 40 triệu đô la so với giải đấu trước đó.^[38]

Vị trí	Đội tuyển	Số tiền (tính bằng triệu đô la)
Vị trí	Đội tuyển	Cho mỗi đội	Tổng cộng
Nhà vô địch	1	$42	$42
Á quân	1	$30	$30
Hạng ba	1	$27	$27
Hạng tư	1	$25	$25
Hạng 5-8 (tứ kết)	4	$17	$68
Hạng 9-16 (vòng 16 đội)	8	$13	$104
Hạng 17-32 (vòng bảng)	16	$9	$144
Tổng cộng	32	$440

Thay đổi quy tắc[sửa | sửa mã nguồn]

Giải đấu có quy tắc thay người mới. Trong thời gian bình thường, mỗi đội được thay tối đa 5 lần.^[39]^[40]^[41] Trong thời gian bù giờ, chỉ được thay một lần. Điều đáng chú ý là World Cup lần này có thay người do chấn thương . Mỗi đội được phép thay một cầu thủ bị chấn thương trong một trận đấu, không tính vào số lần thay người thông thường.^[42] Trận đầu gặp Anh, thủ môn Alireza Beiranvand của Iran bị đau và thay bằng Hossein Hosseini. Đây cũng là lần đầu tiên áp dụng thay người do chấn thương ngoài ý muốn ở World Cup.^[43]

Chọn nước chủ nhà[sửa | sửa mã nguồn]

Các thủ tục đấu thầu để đăng cai World Cup 2018 và 2022 bắt đầu vào tháng 1 năm 2009, và các hiệp hội quốc gia có đến ngày 2 tháng 2 năm 2009 để đăng ký làm chủ nhà.^[44]^[45] Ban đầu, 11 hồ sơ dự thầu cho FIFA World Cup 2018 đã được đưa ra, nhưng Mexico sau đó đã rút lui, và hồ sơ dự thầu của Indonesia đã bị FIFA từ chối vào tháng 2 năm 2010 sau khi Hiệp hội bóng đá Indonesia không gửi được thư Chính phủ Indonesia bảo lãnh để hỗ trợ đấu thầu.^[46] Các quan chức Indonesia đã không loại trừ một cuộc đấu thầu cho FIFA World Cup 2026, cho đến khi Qatar làm chủ nhà năm 2022. Trong quá trình đấu thầu, tất cả các quốc gia không thuộc UEFA dần dần rút lại hồ sơ dự thầu năm 2018, do đó đảm bảo rằng một quốc gia UEFA sẽ đăng cai World Cup 2018 và do đó khiến các quốc gia UEFA không đủ điều kiện tham gia đấu thầu năm 2022.

Cuối cùng, có 5 suất làm chủ nhà FIFA World Cup 2022: Úc, Nhật Bản, Qatar, Hàn Quốc và Mỹ. Ủy ban điều hành FIFA gồm 22 thành viên đã họp tại Zürich vào ngày 2 tháng 12 năm 2010 để bầu chọn đội chủ nhà của cả hai giải đấu. Hai thành viên ủy ban điều hành FIFA đã bị đình chỉ trước cuộc bỏ phiếu liên quan đến cáo buộc tham nhũng về phiếu bầu của họ. Quyết định tổ chức World Cup 2022 tại Qatar, vốn được đánh giá là có "rủi ro hoạt động cao", đã gây ra chỉ trích từ các nhà bình luận truyền thông. Quyết định này đã bị nhiều người chỉ trích là một phần của vụ bê bối tham nhũng của FIFA.^[47]

Kết quả bỏ phiếu^[48]
Quốc gia	Bỏ phiếu
Quốc gia	Vòng 1	Vòng 2	Vòng 3	Vòng 4
Qatar	11	10	11	14
Hoa Kỳ	3	5	6	8
Hàn Quốc	4	5	5	Bị loại
Nhật Bản	3	2	Bị loại
Úc	1	Bị loại
Tổng số bỏ phiếu	22	22	22	22

Qatar là quốc gia nhỏ nhất theo diện tích được trao đăng cai FIFA World Cup. Quốc gia nhỏ nhất theo diện tích tiếp theo là Thụy Sĩ, chủ nhà của FIFA World Cup 1954, lớn hơn Qatar gấp ba lần và chỉ cần 16 đội đăng cai thay vì 32 đội như hiện tại.

Qatar cũng trở thành quốc gia thứ hai (không bao gồm Uruguay và Ý, chủ nhà của hai kỳ World Cup đầu tiên) được tham dự FIFA World Cup mặc dù chưa bao giờ đủ điều kiện tham dự các giải đấu World Cup trước đó, bằng chứng là Nhật Bản đã được trao quyền đồng đăng cai World Cup 2002 vào năm 1996 mà chưa bao giờ vượt qua vòng chung kết, dù sau đó họ đã vượt qua vòng loại World Cup 1998.

Chỉ trích[sửa | sửa mã nguồn]

Cáo buộc tham nhũng trong việc Qatar giành được quyền đăng cai[sửa | sửa mã nguồn]

Vào tháng 5 năm 2011, các cáo buộc tham nhũng trong nội bộ các quan chức cấp cao của FIFA đã đặt ra câu hỏi về tính hợp pháp của World Cup 2022 được tổ chức tại Qatar. Các cáo buộc tham nhũng đã được đưa ra liên quan đến việc Qatar giành được quyền đăng cai sự kiện này. Một cuộc điều tra nội bộ và báo cáo của FIFA đã cho thấy Qatar về bất kỳ hành vi vi phạm nào, nhưng trưởng điều tra viên Michael J. Garcia kể từ đó đã mô tả báo cáo của FIFA về cuộc điều tra của ông là chứa "nhiều nội dung đại diện không đầy đủ và sai lầm."^[49] Vào ngày 27 tháng 5 năm 2015, các công tố viên liên bang Thụy Sĩ đã mở một cuộc điều tra về tham nhũng và rửa tiền liên quan đến việc đăng ký World Cup 2018 và 2022.^[50]^[51] Ngày 6 tháng 8 năm 2018, cựu chủ tịch FIFA Sepp Blatter cho rằng Qatar đã sử dụng "các hoạt động đen", cho rằng ban đấu thầu đã gian lận để giành được quyền đăng cai.^[52]

Đối xử tồi tệ với lao động nước ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Ngoài ra, Qatar đã phải đối mặt với chỉ trích mạnh mẽ do đối xử với lao động nước ngoài tham gia chuẩn bị cho World Cup, với việc Tổ chức Ân xá Quốc tế đề cập đến "lao động cưỡng bức" và điều kiện làm việc tồi tệ,^[53] trong khi nhiều người lao động nhập cư cho biết phải trả "phí tuyển dụng" quá lớn để có được việc làm.^[54] Một cuộc điều tra của tờ The Guardian cho rằng nhiều công nhân bị từ chối cung cấp thức ăn và nước uống, bị tước giấy tờ tùy thân và không được trả lương đúng hạn, khiến một số người trong số họ trở thành nô lệ. The Guardian đã ước tính rằng có tới 4.000 công nhân có thể thiệt mạng do thiếu an toàn và các nguyên nhân khác vào thời điểm cuộc thi được tổ chức. Từ năm 2015 đến năm 2021, chính phủ Qatar đã thông qua các cải cách lao động mới để cải thiện điều kiện làm việc, bao gồm mức lương tối thiểu cho tất cả người lao động và loại bỏ hệ thống kafala. Tuy nhiên, theo Tổ chức Ân xá Quốc tế, điều kiện sống và làm việc của người lao động nước ngoài không được cải thiện trong những năm trở lại đây.^[55]

Khả năng mở rộng[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 12 tháng 4 năm 2018, CONMEBOL đã yêu cầu FIFA mở rộng Giải vô địch bóng đá thế giới 2022 từ 32 lên 48 đội, bốn năm trước Giải vô địch bóng đá thế giới 2026 như kế hoạch ban đầu.^[56]^[57] Chủ tịch FIFA Gianni Infantino bày tỏ sẵn sàng xem xét yêu cầu.^[58] Tuy nhiên, đại hội FIFA đã từ chối yêu cầu này ngay trước khi Giải vô địch bóng đá thế giới 2018 bắt đầu. Ông Infantino cho biết cơ quan quản lý bóng đá toàn cầu sẽ không thảo luận về khả năng có 48 đội tham dự World Cup, và trước tiên họ sẽ thảo luận vấn đề này với nước chủ nhà.^[59]

Vào tháng 3 năm 2019, một "nghiên cứu khả thi của FIFA" kết luận rằng có thể mở rộng giải đấu lên 48 đội, mặc dù với sự hỗ trợ của "một hoặc nhiều" quốc gia láng giềng và "hai đến bốn địa điểm bổ sung." FIFA cũng nói rằng "mặc dù không thể loại trừ hành động pháp lý đối với việc mất nhà thầu bằng cách thay đổi thể thức [của giải đấu], nhưng nghiên cứu cho biết họ 'kết luận rằng rủi ro là thấp'." FIFA và Qatar sẽ tìm hiểu các đề xuất chung có thể có để đệ trình lên Hội đồng FIFA và Đại hội FIFA vào cuối tháng 6. Nếu một đề xuất chung được đệ trình, các hiệp hội thành viên của FIFA sẽ bỏ phiếu về quyết định cuối cùng tại Đại hội FIFA lần thứ 69 ở Paris, Pháp, vào ngày 5 tháng 6.^[60]^[61] Tuy nhiên, ngày 22 tháng 5, FIFA thông báo sẽ không mở rộng giải đấu.^[62]

Các đội tham dự[sửa | sửa mã nguồn]

Vòng loại[sửa | sửa mã nguồn]

Sáu liên đoàn các châu lục của FIFA tổ chức các trận đấu vòng loại của riêng họ. Tất cả 211 đội tuyển bóng đá quốc gia thuộc các liên đoàn bóng đá thành viên của FIFA đều đủ tư cách tham gia vòng loại do sáu liên đoàn bóng đá các châu lục tổ chức. Qatar, với tư cách là chủ nhà, được đặc cách vượt qua vòng loại. Tuy nhiên, Qatar vẫn sẽ tham gia vòng loại thứ 2 khu vực châu Á để giành suất thi đấu cho Cúp bóng đá châu Á 2023. Do Qatar đã vượt qua vòng loại thứ hai với tư cách là đội nhất bảng, đội nhì bảng có thành tích tốt thứ 5 là Liban sẽ tham dự vòng loại thứ ba.^[63] Lần đầu tiên kể từ sau 2 lần tổ chức giải đầu tiên vào các năm 1930 và 1934, World Cup sẽ được đăng cai tại một quốc gia mà đội tuyển bóng đá của quốc gia đó chưa bao giờ tham dự vòng chung kết trước đây.^[64] Nhà đương kim vô địch, Pháp, cũng phải tham dự vòng loại như tất cả các đội tuyển khác.^[65] Saint Lucia ban đầu tham dự vòng loại nhưng đã rút lui trước trận đấu đầu tiên. Triều Tiên rút khỏi vòng loại do lo ngại về an toàn liên quan đến đại dịch COVID-19. Samoa và Samoa thuộc Mỹ đều rút lui khỏi giải trước lễ bốc thăm vòng loại châu Đại Dương. Tonga rút lui sau vụ phun trào núi lửa Hunga Tonga 2022. Do sự bùng phát của COVID-19 trong các đội hình của họ, Vanuatu và Quần đảo Cook cũng đã rút lui vì các hạn chế đi lại.

Việc phân bổ số đội tham dự vòng chung kết cho mỗi liên đoàn châu lục đã được Ủy ban Điều hành FIFA xem xét vào ngày 30 tháng 5 năm 2015 tại Zürich sau Đại hội FIFA.^[66] Ủy ban đã quyết định rằng cách phân bổ tại giải đấu năm 2006, cũng như ba giải đấu tiếp theo vào các năm 2010, 2014 và 2018, sẽ được giữ nguyên ở giải đấu năm 2022:^[67]

CAF (Châu Phi): 5
AFC (Châu Á): 4,5 (không kể đội chủ nhà)
UEFA (Châu Âu): 13
CONCACAF (Bắc, Trung Mỹ và vùng Caribe): 3,5
OFC (Châu Đại Dương): 0,5
CONMEBOL (Nam Mỹ): 4,5

Lễ bốc thăm chung cho vòng loại trước đó được dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 7 năm 2019,^[68] nhưng sau đó đã bị hủy để tạo điều kiện cho các liên đoàn châu lục tổ chức các lễ bốc thăm riêng cho vòng loại ở từng châu lục.^[69] Trận đấu loại đầu tiên diễn ra tại vòng loại đầu tiên khu vực châu Á vào ngày 6 tháng 6 năm 2019; tại trận đấu này Mông Cổ đã giành chiến thắng 2-0 trước Brunei, với Norjmoogiin Tsedenbal (Mông Cổ) là cầu thủ đầu tiên ghi bàn tại vòng loại.^[70]

Vào ngày 9 tháng 12 năm 2019, Cơ quan Phòng chống Doping Thế giới (WADA) đã ra lệnh cấm Nga tham dự tất cả các sự kiện thể thao lớn trong vòng 4 năm, sau khi Cơ quan Phòng chống Doping Nga (RUSADA) bị phát hiện đã chuyển dữ liệu xét nghiệm giả cho các nhà điều tra.^[71] Tuy nhiên, đội tuyển bóng đá quốc gia Nga vẫn có thể tham dự vòng loại, vì lệnh cấm này chỉ áp dụng cho vòng chung kết của các giải vô địch thế giới (của các môn thể thao). Nếu Nga vượt qua vòng loại, các cầu thủ Nga vẫn có khả năng được phép thi đấu tại giải với cờ và phù hiệu trung lập, trong khi chờ quyết định từ FIFA. Tuy nhiên, bất cứ đội tuyển nào đại diện cho Nga, đồng thời sử dụng quốc kỳ và quốc ca của Nga, vẫn sẽ không được tham dự giải theo quyết định của WADA.^[72] Quyết định này đã được kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS),^[73] tuy nhiên kể từ ngày 17 tháng 12 năm 2020, các đội tuyển đại diện cho Nga vẫn bị cấm thi đấu tại các giải vô địch thế giới được tổ chức hay cấp phép bới một cơ quan có thỏa thuận công tác với WADA cho đến ngày 16 tháng 12 năm 2022.^[74]

Do lo ngại về nắng nóng tại Qatar, các câu lạc bộ bóng đá hàng đầu ở châu Âu đã đề xuất tổ chức World Cup từ 28 tháng 4 đến 29 tháng 5, thay vì vào tháng 6 và tháng 7 như thường lệ.^[75]

Có 32 đội tuyển quốc gia đủ điều kiện tham dự vòng chung kết, trong đó có 24 đội đã từng thi đấu tại giải đấu trước đó vào năm 2018. Qatar sẽ là đội đầu tiên trong lịch sử tham dự vòng chung kết với tư cách đội chủ nhà ngay ở lần đầu góp mặt tại một kỳ World Cup kể từ Ý năm 1934. Do đó, giải đấu năm 2022 là kỳ World Cup đầu tiên mà không đội nào giành được suất tham dự vòng loại được ra mắt. Hà Lan, Ecuador, Ghana, Cameroon và Hoa Kỳ trở lại giải đấu sau khi vắng mặt vào năm 2018. Canada trở lại giải đấu sau 36 năm kể từ khi họ góp mặt lần cuối vào năm 1986.^[76] Wales trở lại giải đấu sau 64 năm - một khoảng cách kỷ lục đối với một đội châu Âu, lần tham dự duy nhất trước đó của họ là vào năm 1958.

Đội tuyển từng 4 lần vô địch và là nhà vô địch Euro 2020, Ý, không thể vượt qua vòng loại World Cup lần thứ hai liên tiếp lần đầu tiên trong lịch sử của họ, khi để thua trong trận bán kết vòng play-off khu vực châu Âu trước Bắc Macedonia.^[77] Ý là nhà cựu vô địch duy nhất không vượt qua được vòng loại. Ý cũng là đội bóng thứ tư không thể vượt qua vòng loại World Cup sắp tới khi đã giành chức vô địch Euro trước đó, sau Tiệp Khắc năm 1978, Đan Mạch năm 1994 và Hy Lạp năm 2006.^[78]^[79]^[F] Nước chủ nhà World Cup trước đó, Nga, bị cấm tham dự giải do chiến dịch quân sự của Nga nhắm vào Ukraina.^[80] Chile, nhà vô địch 2 lần liên tiếp Copa América 2015 và 2016 cũng không thể vượt qua vòng loại lần thứ hai liên tiếp. Nigeria bị loại bởi Ghana bằng luật bàn thắng trên sân khách ở vòng 3 khu vực châu Phi, khi đã vượt qua vòng loại ở 3 kỳ World Cup liên tiếp trước đó và 6 trong số 7 kỳ gần nhất. Các đội vượt qua vòng loại World Cup 2018 như Ai Cập, Panama, Colombia, Peru, Iceland và Thụy Điển cũng không vượt qua vòng loại 2022.

AFC (6)

CAF (5)

CONCACAF (4)

CONMEBOL (4)

OFC (0)

Không có đại diện
( New Zealand thất bại trong trận playoff liên lục địa trước Costa Rica với tỷ số 1–0)

UEFA (13)

Bốc thăm[sửa | sửa mã nguồn]

Lễ bốc thăm vòng chung kết được diễn ra tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm ở Doha, Qatar^[81] lúc 19:00 (giờ chuẩn Ả Rập) vào ngày 1 tháng 4 năm 2022,^[82] trước khi vòng loại hoàn tất. Hai đội thắng vòng play-off liên lục địa và đội thắng nhánh A của vòng play-off khu vực châu Âu vẫn chưa được xác định tại thời điểm bốc thăm.^[83] Dưới đây là danh sách bốc thăm của các đội:

Nhóm 1	Nhóm 2	Nhóm 3	Nhóm 4
Qatar (61) (chủ nhà) Brasil (1) Bỉ (2) Pháp (3) Argentina (4) Anh (5) Tây Ban Nha (7) Bồ Đào Nha (8)	México (9) Hà Lan (10) Đan Mạch (11) Đức (12) Uruguay (13) Thụy Sĩ (14) Hoa Kỳ (15) Croatia (16)	Sénégal (20) Iran (21) Nhật Bản (23) Maroc (24) Serbia (25) Ba Lan (26) Hàn Quốc (29) Tunisia (35)	Cameroon (37) Canada (38) Ecuador (46) Ả Rập Xê Út (49) Ghana (60) Wales (18) ^[G] Costa Rica (31) ^[H] Úc (42) ^[I]

Trọng tài[sửa | sửa mã nguồn]

Vào tháng 5 năm 2022, FIFA công bố danh sách 36 trọng tài, 69 trợ lý trọng tài và 24 trọng tài phụ trợ bằng video cho giải đấu. Trong số 36 trọng tài, FIFA đã chọn hai trọng tài từ Argentina, Brazil, Anh và Pháp.^[84]^[85]

Lần đầu tiên trong lịch sử, các trận đấu của một giải đấu chính thức dành cho nam đã có sự tham gia của các trọng tài nữ.^[86] Ba trọng tài nữ Stéphanie Frappart từ Pháp, Salima Mukansanga từ Rwanda và Yoshimi Yamashita từ Nhật Bản đã trở thành những trọng tài nữ đầu tiên được bổ nhiệm cho một World Cup dành cho nam.^[87] Trước đó, Frappart đã từng là trọng tài chính trong trận chung kết Giải vô địch bóng đá nữ thế giới FIFA 2019.^[88] Họ đã được kết hợp với ba trợ lý trọng tài nữ, bao gồm Neuza Back, Kathryn Nesbitt và Karen Díaz Medina. Frappart chính thức trở thành trọng tài nữ đầu tiên trong lịch sử điều khiển một trận đấu World Cup khi cô trọng tài trận đấu giữa Costa Rica và Đức ở bảng E vào ngày 1 tháng 12.^[89]

Trọng tài người Gambia Bakary Gassama và trợ lý trọng tài người Argentina Juan Pablo Belatti là hai trong số các trọng tài đã tham gia ba kỳ World Cup. Belatti từng là trợ lý trọng tài trong trận chung kết World Cup 2018.^[90]^[91]^[92] Các trọng tài khác trở lại bao gồm César Arturo Ramos của Mexico, Janny Sikazwe của Zambia và trợ lý trọng tài người Iran Mohammadreza Mansouri.^[93]^[94]^[95]

Vào ngày 15 tháng 12 năm 2022, FIFA thông báo rằng trọng tài người Ba Lan Szymon Marciniak sẽ là trọng tài chính trong trận chung kết.^[96]

Danh sách trọng tài
Liên đoàn	Trọng tài	Trợ lý trọng tài	Trợ lý trọng tài video
AFC	Abdulrahman Al-Jassim (Qatar)	Mohammadreza Abolfazli (Iran) Taleb Al-Marri (Qatar) Mohamed Al-Hammadi (UAE) Hasan Al-Mahri (UAE) Saud Al-Maqaleh (Qatar) Ashley Beecham (Úc) Tào Ý (Trung Quốc) Mohammadreza Mansouri (Iran) Anton Shchetinin (Úc) Thạch Tường (Trung Quốc)	Abdulla Al Marri (Qatar) Muhammad Taqi (Singapore) Shaun Evans (Úc)
	Chris Beath (Úc)
	Alireza Faghani (Iran)
	Mã Ninh (Trung Quốc)
	Mohammed Abdulla Hassan Mohamed (UAE)
	Yoshimi Yamashita (Nhật Bản)
CAF	Bakary Gassama (Gambia)	Mahmoud Abouelregal (Ai Cập) Djibril Camara (Senegal) Jerson dos Santos (Angola) Abdelhak Etchiali (Algeria) Mokrane Gourari (Algeria) Arsénio Marrengula (Mozambique) Elvis Noupue (Cameroon) Souru Phatsoane (Lesotho) El Hadj Malick Samba (Senegal) Zakhele Siwela (Nam Phi)	Rédouane Jiyed (Maroc) Adil Zourak (Maroc)
	Mustapha Ghorbal (Algeria)
	Victor Gomes (Nam Phi)
	Salima Mukansanga (Rwanda)
	Maguette Ndiaye (Senegal)
	Janny Sikazwe (Zambia)
CONCACAF	Iván Barton (El Salvador)	Kyle Atkins (Hoa Kỳ) Karen Díaz Medina (Mexico) Helpys Raymundo Feliz (Cộng hoà Dominica) Miguel Hernández (Mexico) Walter López (Honduras) Juan Carlos Mora (Costa Rica) David Morán (El Salvador) Alberto Morín (Mexico) Kathryn Nesbitt (Hoa Kỳ) Corey Parker (Hoa Kỳ) Caleb Wales (Trinidad và Tobago) Zachari Zeegelaar (Suriname)	Drew Fischer (Canada) Fernando Guerrero (Mexico) Armando Villarreal (Hoa Kỳ)
	Ismail Elfath (Hoa Kỳ)
	Mario Escobar (Guatemala)
	Said Martínez (Honduras)
	César Arturo Ramos (Mexico)
CONMEBOL	Raphael Claus (Brasil)	Neuza Back (Brasil) Juan Pablo Belatti (Argentina) Diego Bonfá (Argentina) Bruno Boschilia (Brasil) Ezequiel Brailovsky (Argentina) Gabriel Chade (Argentina) Rodrigo Figueiredo (Brasil) Tulio Moreno (Venezuela) Michael Orué (Peru) Bruno Pires (Brasil) Jesús Sánchez (Peru) Danilo Manis (Brasil) Martín Soppi (Uruguay) Nicolás Taran (Uruguay) Jorge Urrego (Venezuela)	Julio Bascuñán (Chile) Nicolás Gallo (Colombia) Leodán González (Uruguay) Juan Soto (Venezuela) Mauro Vigliano (Argentina)
	Andrés Matonte (Uruguay)
	Kevin Ortega (Peru)
	Fernando Rapallini (Argentina)
	Wilton Sampaio (Brasil)
	Facundo Tello (Argentina)
	Jesús Valenzuela (Venezuela)
OFC	Matthew Conger (New Zealand)	Tevita Makasini (Tonga) Mark Rule (New Zealand)
UEFA	Stéphanie Frappart (Pháp)	Ovidiu Artene (Romania) Simon Bennett (Anh) Gary Beswick (Anh) Stuart Burt (Anh) Ciro Carbone (Ý) Pau Cebrián Devís (Tây Ban Nha) Nicolas Danos (Pháp) Jan de Vries (Hà Lan) Roberto Díaz Pérez del Palomar (Tây Ban Nha) Rafael Foltyn (Đức) Alessandro Giallatini (Ý) Cyril Gringore (Pháp) Tomaž Klančnik (Slovenia) Andraž Kovačič (Slovenia) Tomasz Listkiewicz (Ba Lan) Vasile Marinescu (Romania) Adam Nunn (Anh) Jan Seidel (Đức) Paweł Sokolnicki (Ba Lan) Hessel Steegstra (Hà Lan)	Jérôme Brisard (Pháp) Bastian Dankert (Đức) Ricardo de Burgos Bengoetxea (Tây Ban Nha) Marco Fritz (Đức) Alejandro Hernández Hernández (Tây Ban Nha) Massimiliano Irrati (Ý) Tomasz Kwiatkowski (Ba Lan) Juan Martínez Munuera (Tây Ban Nha) Benoît Millot (Pháp) Paolo Valeri (Ý) Pol van Boekel (Hà Lan)
	István Kovács (Romania)
	Danny Makkelie (Hà Lan)
	Szymon Marciniak (Ba Lan)
	Antonio Mateu Lahoz (Tây Ban Nha)
	Michael Oliver (Anh)
	Daniele Orsato (Ý)
	Daniel Siebert (Đức)
	Anthony Taylor (Anh)
	Clément Turpin (Pháp)
	Slavko Vinčić (Slovenia)

Địa điểm[sửa | sửa mã nguồn]

5 sân vận động được đề xuất đầu tiên cho các trận đấu ở World Cup đã được công bố vào đầu tháng 3 năm 2010. Các sân vận động sẽ được trang bị công nghệ làm mát có khả năng giảm nhiệt độ trong sân lên đến 20 °C (36 °F),và các tầng trên của các sân vận động sẽ được tháo dỡ sau khi kết thúc giải để tặng cho các quốc gia có cơ sở hạ tầng thể thao kém phát triển.^[97] Qatar dự kiến rằng thiết kế các sân vận động sẽ phản ánh các khía cạnh lịch sử và văn hóa của nước này, đồng thời đáp ứng 4 yếu tố gồm "di sản", sự thoải mái, khả năng tiếp cận và tính bền vững.^[98] Qatar đặt mục tiêu xây dựng các sân vận động với tiêu chuẩn bền vững và môi trường cao nhất. Các sân vận động sẽ được trang bị hệ thống làm mát thân thiện với môi trường để đối phó với điều kiện khí hậu khắc nghiệt của nước này. Kế hoạch là xây dựng các sân vận động Zero Waste bằng vật liệu thân thiện với môi trường, thiết bị vô hại và các giải pháp bền vững về mặt sinh thái thông qua việc thực hiện các giải pháp năng lượng thấp và tái tạo.^[99] Qatar khao khát được tuân thủ và chứng nhận bởi Hệ thống đánh giá bền vững toàn cầu (GSAS) cho tất cả các sân vận động cúp thế giới. Tất cả năm dự án sân vận động được khởi động đã được thiết kế bởi kiến trúc sư người Đức Albert Speer và các đối tác.^[100] Các câu lạc bộ bóng đá hàng đầu ở châu Âu muốn World Cup diễn ra từ ngày 28 tháng 4 đến ngày 29 tháng 5 thay vì tháng 6 và tháng 7 như các vòng chung kết trước đây, do lo ngại về sức nóng.^[101]

Một báo cáo được phát hành vào ngày 9 tháng 12 năm 2010 dẫn lời Chủ tịch FIFA Sepp Blatter nói rằng các quốc gia khác có thể tổ chức một số trận đấu trong World Cup. Tuy nhiên, không có quốc gia cụ thể được nêu tên trong báo cáo.^[102] Blatter nói thêm rằng bất kỳ quyết định nào như vậy phải được Qatar đưa ra trước và sau đó được Ủy ban điều hành FIFA xác nhận.^[103] Hoàng tử Ali bin Al Hussein của Jordan đã nói với Australian Associated Press rằng tổ chức đại hội thể thao ở Bahrain, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và có thể Ả Rập Xê Út sẽ giúp kết hợp người dân của khu vực trong giải đấu.^[104]

Theo một báo cáo được phát hành vào tháng 4 năm 2013 bởi Merrill Lynch, bộ phận ngân hàng đầu tư của Bank of America, ban tổ chức tại Qatar đã yêu cầu FIFA phê duyệt một số sân vận động nhỏ hơn do chi phí ngày càng tăng.^[105] Bloomberg.com nói rằng Qatar muốn cắt giảm số lượng địa điểm xuống còn tám hoặc chín so với mười hai dự kiến ban đầu.^[106]

Mặc dù tính đến tháng 4 năm 2017, FIFA vẫn chưa hoàn tất số lượng sân vận động mà Qatar phải sẵn sàng trong thời gian 5 năm, Ủy ban Giao nhận và Di sản tối cao của Qatar cho biết họ dự kiến sẽ có tám sân vận động.^[107]^[108]

Vào tháng 1 năm 2019, Infantino nói rằng FIFA đang nghiên cứu khả năng có các quốc gia láng giềng tổ chức các trận đấu trong giải đấu, nhằm giảm căng thẳng chính trị.^[109]

Lusail	Al Khor	Doha
Sân vận động Lusail Iconic	Sân vận động Al Bayt	Sân vận động Al Thumama	Sân vận động 974
Sức chứa: 88.966^[110]^[111]	Sức chứa: 68.895^[112]^[113]	Sức chứa: 44.400^[114]^[115]	Sức chứa: 44.089^[116]^[117]

Các thành phố chủ nhà ở Qatar Lusail Doha Al Khor Al Wakrah Al Rayyan		Các sân vận động ở khu vực Doha Giáo dục 974 Khalifa Al Thumama
Al Rayyan			Al Wakrah
Sân vận động Quốc tế Khalifa	Sân vận động Ahmed bin Ali^[J] (Sân vận động Al Rayyan)	Sân vận động Thành phố Giáo dục	Sân vận động Al Janoub
Sức chứa: 45.857^[118]^[119]	Sức chứa: 45.032^[120]^[121]	Sức chứa: 44.667^[122]^[123]	Sức chứa: 44.325^[124]^[125]

Lễ khai mạc[sửa | sửa mã nguồn]

Lễ khai mạc giải đấu diễn ra vào chủ nhật ngày 20 tháng 11 năm 2022 tại Sân vận động Al Bayt ở Al Khor (trước trận Qatar vs Ecuador), bao gồm sự xuất hiện của Morgan Freeman và cậu bé khuyết tật người Qatar Ghanim Al-Muftah. Bên cạnh đó là màn trình diễn của ca sĩ người Hàn Quốc Jungkook thuộc nhóm nhạc BTS và ca sĩ nước chủ nhà Qatar Fahad Al Kubaisi.^[126]^[127] Đây là lần đầu tiên Kinh Qur'an được đọc trong lễ khai mạc.

Đội hình[sửa | sửa mã nguồn]

Mỗi đội tuyển quốc gia cần phải công bố một đội hình chính thức tối đa gồm 26 cầu thủ và đội hình này sẽ được chốt trước ngày 14 tháng 11 năm 2022, ít nhất phải có ba thủ môn. Nếu một cầu thủ hay thủ môn gặp chấn thương hoặc dương tính với COVID-19, cầu thủ hay thủ môn khác sẽ được phép thay thế với điều kiện là phải thay thế 24 tiếng trước trận ra quân của đội.

Vòng bảng[sửa | sửa mã nguồn]

Tiêu chí xếp hạng cho các trận đấu bảng
Xếp hạng của các đội ở vòng bảng được xác định như sau:^[128] Điểm thu được trong tất cả các trận đấu vòng bảng; Hiệu số bàn thắng bại trong tất cả các trận đấu vòng bảng; Số bàn thắng ghi được trong tất cả các trận vòng bảng; Điểm thu được trong các trận đấu giữa các đội được đề cập; Hiệu số bàn thắng bại trong các trận đấu giữa các đội được đề cập; Số bàn thắng ghi được trong các trận đấu giữa các đội được đề cập; Điểm kỷ luật trong tất cả các trận đấu vòng bảng (chỉ có thể áp dụng một điểm trừ cho một người chơi trong một trận đấu duy nhất): Thẻ vàng: −1 điểm; Thẻ đỏ gián tiếp (thẻ vàng thứ hai): −3 điểm; Thẻ đỏ trực tiếp: −4 điểm; Thẻ vàng sau đó thẻ đỏ trực tiếp: −5 điểm; Bốc thăm do FIFA tổ chức.

Bảng A[sửa | sửa mã nguồn]

VT	Đội x t s	ST	T	H	B	BT	BB	HS	Đ	Giành quyền tham dự
1	Hà Lan	3	2	1	0	5	1	+4	7	Đi tiếp vào vòng đấu loại trực tiếp
2	Sénégal	3	2	0	1	5	4	+1	6	Đi tiếp vào vòng đấu loại trực tiếp
3	Ecuador	3	1	1	1	4	3	+1	4
4	Qatar (H)	3	0	0	3	1	7	−6	0

Nguồn: FIFA
(H) Chủ nhà

20 tháng 11 năm 2022

19:00

Qatar	0–2	Ecuador
	Chi tiết	Valencia 16' (ph.đ.), 31'

Sân vận động Al Bayt, Al Khor

Khán giả: 67.372

Trọng tài: Daniele Orsato (Ý)

21 tháng 11 năm 2022